Ανοιχτοί δίαυλοι, καθαρές κουβέντες και όλη η ελληνική ατζέντα στο τραπέζι από τον Τσίπρα
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει ανά τα χρόνια από χίλια κύματα. Από την κρίση των Ιμίων, που λίγο έφτασε να πυροδοτήσει μια πολεμική σύρραξη, και έπειτα, σταθερή επιδίωξη της Αθήνας είναι η προσπάθεια διατήρησης χαμηλών τόνων προκειμένου να αποφευχθεί μια επανάληψη, ως τραγωδία, της ιστορίας του 1996.
Αυτό έγινε άλλοτε μέσα από τυπικές διμερείς επαφές, έπεσε πολλές φορές σε αδράνεια και άλλοτε μέσω ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, ειλικρίνειας, με τα προβλήματα πάνω στο τραπέζι και όχι κάτω από το χαλί.
Ανοιχτοί δίαυλοι και ειλικρινής επικοινωνία
Η Ελλάδα από το 2015 έχει καταστήσει σαφές ότι κεντρική επιλογή είναι η τελευταία. Άλλωστε, είναι αντικειμενική πραγματικότητα ότι η Τουρκία είναι ένας δύσκολος γείτονας, αλλά γείτονας. Και για μια χώρα που επιδιώκει, και σε μεγάλο βαθμό το έχει καταφέρει, να μετατραπεί από άβουλο θεατή των εξελίξεων σε πρωταγωνιστή, τα κατεβασμένα τηλέφωνα με τους γείτονες δεν μπορεί να αποτελούν επιλογή.
Πολλώ δε μάλλον όταν αναφερόμαστε στην Τουρκία του Ερντογάν, την οποία τα τελευταία χρόνια τα μέτωπα στο εξωτερικό και οι κρίσεις στο εσωτερικό έχουν οδηγήσει σε μετασχηματισμούς και σε όξυνση της προκλητικότητας στο Αιγαίο.
Τα εκατομμύρια προσφύγων που μέσω της Τουρκιας προσπάθησαν να περάσουν στην Ευρώπη, το αποτυχημένο πραξικόπημα, η δίωξη των πολιτικών αντιπάλων του Προέδρου, ο πόλεμος κατά των Κούρδων στο εσωτερικό αλλά και στη Συρία, η νευρικότητα από τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η κράτηση των δύο Ελλήνων αξιωματικών, οι λεκτικές προκλήσεις και οι παραβιάσεις σε θάλασσα και αέρα είναι μερικά από τα γεγονότα που καθιστούν απαραίτητη συνθήκη τους ανοιχτούς διαύλους.
Πρώτο βήμα στις Βρυξέλλες
Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη υπό αυτό το πρίσμα δεν χωράει αμφιβολία πως μόνο σε θετική κατεύθυνση θα μπορούσε να λειτουργήσει. Όπερ και εγένετο. Εξάλλου, έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια οξυμένης έντασης, ρητορικής και διπλωματικής από την πλευρά της τουρκικής ηγεσίας, στόχος ήταν η αποκλιμάκωση της έντασης και η επανεκκίνηση του προγραμματισμένου διαλόγου και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Πρώτο βήμα είναι η συνάντηση των δύο υπουργών Εθνικής Άμυνας τις επόμενες ημέρες στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ. Άλλωστε, ο Ευ. Αποστολάκης και ο Χ. Ακάρ γνωρίζονται εδώ και χρόνια ως αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων, έχοντας μια σταθερή επικοινωνία όλο αυτό τον καιρό. Με πλήρη γνώση της κατάστασης στο Αιγαίο και των πραγματικών κινδύνων στο πεδίο σε περίπτωση ατυχήματος, η πρώτη συνάντηση των δύο ως επικεφαλής των υπουργείων Άμυνας θα έχει ως στόχο τη συγκεκριμενοποίηση της εφαρμογής των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Τι δεν είπε ο Ερντογάν
Αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε αποτιμώντας τη συνάντηση Τσίπρα- Ερντογάν και τις κοινές δηλώσεις που ακολούθησαν, είναι πράγματα που δεν ειπώθηκαν, σε αντίθεση με το παρελθόν. Ο Τούρκος Πρόεδρος απέφυγε να αναφερθεί στο ζήτημα της αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης, σε «γκρίζες ζώνες» ή σε «μειονότητα» στη Θράκη. Αν αντιπαραβάλλει κανείς τις τοποθετήσεις του στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2017, το γεγονός ότι τις απέφυγε στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα πριν από λίγες μέρες έχει ιδιαίτερη αξία.
Ταυτόχρονα, αν και έθεσε το ζήτημα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που αιτούνται ασύλου στη χώρα μας, αυτό δεν ήταν ψηλά στην ατζέντα, ενώ και ο τρόπος που τοποθετήθηκε σχετικά ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θύμιζε σε τίποτα το 2017. Από την άλλη, ο Έλληνας πρωθυπουργός διευκρίνισε πως η Ελλάδα δεν καλωσορίζει τους πραξικοπηματίες αφενός -άλλωστε ο Αλ. Τσίπρας ήταν από τους πρώτους που είχαν μιλήσει με τον Τ. Ερντογάν το βράδυ του πραξικοπήματος-, αφετέρου ξεκαθάρισε πως στην Ελλάδα η διάκριση των εξουσιών είναι δεδομένη και η ανεξάρτησία της δικαιοσύνης αδιαπραγμάτευτη.
Όλη η ατζέντα από τον Τσίπρα
Επιπλέον, ο Αλ. Τσίπρας έθεσε το σύνολο της ελληνικής ατζέντας. Αναφέρθηκε ρητά στις τουρκικές παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στα επικίνδυνα επεισόδια, στο casus belli και στην ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, κομβική και ύψιστης σημασίας είναι η επαναβεβαίωση της συνεργασίας όσον αφορά το προσφυγικό, καθώς πάνω από 4 εκατομμύρια πρόσφυγες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία.
Βέβαια, μένει να διαφανεί σε τι επίπεδο θα υπάρξει συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, πέραν της παταξης των δικτύων διακινητών, καθώς γνωρίζουμε καλά ότι για τον Τούρκο Πρόεδρο «τρομοκράτες» θεωρούνται πολλοί από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Η φυλάκιση της πλειονότητας της πρώην Κοινοβουλευτικής Ομάδας του HDP δεν πρέπει να περνάει «στα ψιλά».
Χαμηλοί τόνοι για το Κυπριακό με ελπίδες επανεκκίνησης
Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Έλληνας πρωθυπουργός και τα κλιμάκια που συζήτησαν αναλυτικότερα επανέλαβαν την πάγια θέση και βούληση της Ελλάδας για επανεκκίνηση των συνομιλιών στην κατεύθυνση της λύσης χωρίς ξένα στρατεύματα και εγγυήσεις. Τα κεκτημένα δηλαδή του Γκραν Μοντανά και του πλαισίου Γκουτέρες. Το επόμενο διάστημα προγραμματίζεται συνάντηση σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, όπου θα διερευνηθεί η στάση της Τουρκίας όσον αφορά τα ζήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Αν και οι προσδοκίες δεν θα πρέπει να είναι ακόμη υψηλές, με ενδιαφέρον αναμένονται οι επαφές της ειδικής απεσταλμένης του ΟΗΕ Τζ. Λουτ σε Αθήνα, Άγκυρα και πιθανότατα στο Λονδίνο. Το αποτέλεσμα των επαφών αναμένει και η κυπριακή πλευρά, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να ενημερώνει την Παρασκευή την πολιτική ηγεσία των κομμάτων της Κύπρου για τις δύο τελευταίες συναντήσεις του με την απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ στο πλαίσιο της προσπάθειας για συνομολόγηση των όρων αναφοράς με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Συμβολισμοί και καθαρές κουβέντες
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ο υψηλός συμβολισμός των ιστορικών επισκέψεων του Αλ. Τσίπρα στην Αγία Σοφία και κυρίως στη Χάλκη, απ' όπου τονίστηκε ότι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής θα αποτελέσει γέφυρα φιλίας και συνύπαρξης των λαών και των θρησκειών. Κυρίως όμως ξεκαθαρίστηκε ότι αυτό δεν αποτελεί ζήτημα συναλλαγής ούτε θέμα διμερούς αμοιβαιότητας, απαντώντας στην ουσία στον συσχετισμό που έκανε ο Τ. Ερντογάν με το θέμα των μουφτείων στην ανατολική Θράκη.
πηγή
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει ανά τα χρόνια από χίλια κύματα. Από την κρίση των Ιμίων, που λίγο έφτασε να πυροδοτήσει μια πολεμική σύρραξη, και έπειτα, σταθερή επιδίωξη της Αθήνας είναι η προσπάθεια διατήρησης χαμηλών τόνων προκειμένου να αποφευχθεί μια επανάληψη, ως τραγωδία, της ιστορίας του 1996.
Αυτό έγινε άλλοτε μέσα από τυπικές διμερείς επαφές, έπεσε πολλές φορές σε αδράνεια και άλλοτε μέσω ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής, ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας, ειλικρίνειας, με τα προβλήματα πάνω στο τραπέζι και όχι κάτω από το χαλί.
Ανοιχτοί δίαυλοι και ειλικρινής επικοινωνία
Η Ελλάδα από το 2015 έχει καταστήσει σαφές ότι κεντρική επιλογή είναι η τελευταία. Άλλωστε, είναι αντικειμενική πραγματικότητα ότι η Τουρκία είναι ένας δύσκολος γείτονας, αλλά γείτονας. Και για μια χώρα που επιδιώκει, και σε μεγάλο βαθμό το έχει καταφέρει, να μετατραπεί από άβουλο θεατή των εξελίξεων σε πρωταγωνιστή, τα κατεβασμένα τηλέφωνα με τους γείτονες δεν μπορεί να αποτελούν επιλογή.
Πολλώ δε μάλλον όταν αναφερόμαστε στην Τουρκία του Ερντογάν, την οποία τα τελευταία χρόνια τα μέτωπα στο εξωτερικό και οι κρίσεις στο εσωτερικό έχουν οδηγήσει σε μετασχηματισμούς και σε όξυνση της προκλητικότητας στο Αιγαίο.
Τα εκατομμύρια προσφύγων που μέσω της Τουρκιας προσπάθησαν να περάσουν στην Ευρώπη, το αποτυχημένο πραξικόπημα, η δίωξη των πολιτικών αντιπάλων του Προέδρου, ο πόλεμος κατά των Κούρδων στο εσωτερικό αλλά και στη Συρία, η νευρικότητα από τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η κράτηση των δύο Ελλήνων αξιωματικών, οι λεκτικές προκλήσεις και οι παραβιάσεις σε θάλασσα και αέρα είναι μερικά από τα γεγονότα που καθιστούν απαραίτητη συνθήκη τους ανοιχτούς διαύλους.
Πρώτο βήμα στις Βρυξέλλες
Η επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη υπό αυτό το πρίσμα δεν χωράει αμφιβολία πως μόνο σε θετική κατεύθυνση θα μπορούσε να λειτουργήσει. Όπερ και εγένετο. Εξάλλου, έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια οξυμένης έντασης, ρητορικής και διπλωματικής από την πλευρά της τουρκικής ηγεσίας, στόχος ήταν η αποκλιμάκωση της έντασης και η επανεκκίνηση του προγραμματισμένου διαλόγου και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Πρώτο βήμα είναι η συνάντηση των δύο υπουργών Εθνικής Άμυνας τις επόμενες ημέρες στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της υπουργικής συνόδου του ΝΑΤΟ. Άλλωστε, ο Ευ. Αποστολάκης και ο Χ. Ακάρ γνωρίζονται εδώ και χρόνια ως αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων, έχοντας μια σταθερή επικοινωνία όλο αυτό τον καιρό. Με πλήρη γνώση της κατάστασης στο Αιγαίο και των πραγματικών κινδύνων στο πεδίο σε περίπτωση ατυχήματος, η πρώτη συνάντηση των δύο ως επικεφαλής των υπουργείων Άμυνας θα έχει ως στόχο τη συγκεκριμενοποίηση της εφαρμογής των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Τι δεν είπε ο Ερντογάν
Αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε αποτιμώντας τη συνάντηση Τσίπρα- Ερντογάν και τις κοινές δηλώσεις που ακολούθησαν, είναι πράγματα που δεν ειπώθηκαν, σε αντίθεση με το παρελθόν. Ο Τούρκος Πρόεδρος απέφυγε να αναφερθεί στο ζήτημα της αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης, σε «γκρίζες ζώνες» ή σε «μειονότητα» στη Θράκη. Αν αντιπαραβάλλει κανείς τις τοποθετήσεις του στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2017, το γεγονός ότι τις απέφυγε στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα πριν από λίγες μέρες έχει ιδιαίτερη αξία.
Ταυτόχρονα, αν και έθεσε το ζήτημα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που αιτούνται ασύλου στη χώρα μας, αυτό δεν ήταν ψηλά στην ατζέντα, ενώ και ο τρόπος που τοποθετήθηκε σχετικά ο Τούρκος Πρόεδρος δεν θύμιζε σε τίποτα το 2017. Από την άλλη, ο Έλληνας πρωθυπουργός διευκρίνισε πως η Ελλάδα δεν καλωσορίζει τους πραξικοπηματίες αφενός -άλλωστε ο Αλ. Τσίπρας ήταν από τους πρώτους που είχαν μιλήσει με τον Τ. Ερντογάν το βράδυ του πραξικοπήματος-, αφετέρου ξεκαθάρισε πως στην Ελλάδα η διάκριση των εξουσιών είναι δεδομένη και η ανεξάρτησία της δικαιοσύνης αδιαπραγμάτευτη.
Όλη η ατζέντα από τον Τσίπρα
Επιπλέον, ο Αλ. Τσίπρας έθεσε το σύνολο της ελληνικής ατζέντας. Αναφέρθηκε ρητά στις τουρκικές παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στα επικίνδυνα επεισόδια, στο casus belli και στην ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο, κομβική και ύψιστης σημασίας είναι η επαναβεβαίωση της συνεργασίας όσον αφορά το προσφυγικό, καθώς πάνω από 4 εκατομμύρια πρόσφυγες βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία.
Βέβαια, μένει να διαφανεί σε τι επίπεδο θα υπάρξει συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, πέραν της παταξης των δικτύων διακινητών, καθώς γνωρίζουμε καλά ότι για τον Τούρκο Πρόεδρο «τρομοκράτες» θεωρούνται πολλοί από τους πολιτικούς του αντιπάλους. Η φυλάκιση της πλειονότητας της πρώην Κοινοβουλευτικής Ομάδας του HDP δεν πρέπει να περνάει «στα ψιλά».
Χαμηλοί τόνοι για το Κυπριακό με ελπίδες επανεκκίνησης
Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Έλληνας πρωθυπουργός και τα κλιμάκια που συζήτησαν αναλυτικότερα επανέλαβαν την πάγια θέση και βούληση της Ελλάδας για επανεκκίνηση των συνομιλιών στην κατεύθυνση της λύσης χωρίς ξένα στρατεύματα και εγγυήσεις. Τα κεκτημένα δηλαδή του Γκραν Μοντανά και του πλαισίου Γκουτέρες. Το επόμενο διάστημα προγραμματίζεται συνάντηση σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, όπου θα διερευνηθεί η στάση της Τουρκίας όσον αφορά τα ζήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Αν και οι προσδοκίες δεν θα πρέπει να είναι ακόμη υψηλές, με ενδιαφέρον αναμένονται οι επαφές της ειδικής απεσταλμένης του ΟΗΕ Τζ. Λουτ σε Αθήνα, Άγκυρα και πιθανότατα στο Λονδίνο. Το αποτέλεσμα των επαφών αναμένει και η κυπριακή πλευρά, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να ενημερώνει την Παρασκευή την πολιτική ηγεσία των κομμάτων της Κύπρου για τις δύο τελευταίες συναντήσεις του με την απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ στο πλαίσιο της προσπάθειας για συνομολόγηση των όρων αναφοράς με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Συμβολισμοί και καθαρές κουβέντες
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ο υψηλός συμβολισμός των ιστορικών επισκέψεων του Αλ. Τσίπρα στην Αγία Σοφία και κυρίως στη Χάλκη, απ' όπου τονίστηκε ότι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής θα αποτελέσει γέφυρα φιλίας και συνύπαρξης των λαών και των θρησκειών. Κυρίως όμως ξεκαθαρίστηκε ότι αυτό δεν αποτελεί ζήτημα συναλλαγής ούτε θέμα διμερούς αμοιβαιότητας, απαντώντας στην ουσία στον συσχετισμό που έκανε ο Τ. Ερντογάν με το θέμα των μουφτείων στην ανατολική Θράκη.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.