- Από τις μελέτες του ΕΜΠ προέκυψαν πολλά άγνωστα στοιχεία για το δομικό προφίλ του Γεφυριού
- Από την προέλευση της πέτρας και το θρύλο των αυγών μέχρι τις ξύλινες σχάρες και το σίδηρο από την Αγγλία
Τεσσεράμισι χρόνια μετά την κατάρρευσή του, το ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας στα Τζουμέρκα της Ηπείρου ετοιμάζεται να σταθεί ξανά όρθιο πάνω από τον Άραχθο ποταμό. Το αναστηλωτικό έργο ξεκίνησε πέρυσι το φθινόπωρο και τα νέα από την εξέλιξη των εργασιών είναι παραπάνω από ενθαρρυντικά
Την Παρασκευή 12 Ιουλίου, το έργο επισκέφθηκαν τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Μανόλη Κορρέ.
Η Επιστημονική Επιτροπή παρακολούθησης του έργου πραγματοποίησε αυτοψία και έδειξε εντυπωσιασμένη όχι μόνο από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και την εξέλιξη των εργασιών αλλά και από τη δουλειά που γίνεται. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, μέχρι το φθινόπωρο, το Γεφύρι θα έχει χτιστεί ξανά. Ωστόσο ο μεταλλότυπος θα παραμείνει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με τα «αποκαλυπτήρια» να γίνονται το 2020, για λόγους καταγραφής της συμπεριφοράς του «νέου» γεφυριού.
Από το 2015 και μετά, υπήρξε έντονη ενεργοποίηση της επιστημονικής κοινότητας και ιδίως του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που ενδιαφερόταν να συμμετέχει σε ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο έργο: της αναστήλωσης ενός μεγάλου, μονότοξου πέτρινου γεφυριού. Μέσα από τις μελέτες που έγιναν, προέκυψαν πολλά στοιχεία για το δομικό προφίλ της Γέφυρας της Πλάκας, τα οποία μέχρι τότε ήταν άγνωστα.
Ας δούμε μερικά από αυτά, πέντε στον αριθμό:
1. Η προέλευση της πέτρας
Κατά την κατασκευή του γεφυριού τον 19ο αιώνα, τόσο ο πελεκητός λίθος (ασβεστιτικός ψαμμίτης) όσο και το υλικό πλήρωσης του γεφυριού προήλθαν από επιτόπια πετρώματα, ακόμα και μέσα από τον ποταμό Άραχθο. Εν έτει 2019, για την ανακατασκευή-αναστήλωση του γεφυριού, η λήψη υλικών από τον Άραχθο ή από τον Ραφτανίτικο ποταμό αποκλείστηκε. Οι πέτρες προέρχονται από λατομείο της Δαφνούλας. Το υλικό αυτό προσεγγίζει κατά πολύ το αυθεντικό υλικό, σύμφωνα με τη μελέτη, ενώ ανταποκρίνεται και στις απαιτήσεις αντοχής.
Η αρχική επιθυμία για επανατοποθέτηση των πεσμένων, αλλά συμπαγών λίθων δεν μπόρεσε να γίνει πραγματικότητα για κατασκευαστικούς λόγους. Στη μελέτη, έχει προταθεί πάντως κάποιοι από αυτοί να χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό γέμισμα της γέφυρας ή σε τμήματα χωρίς ιδιαίτερη καταπόνηση.
2. Ο θρύλος των αυγών και το κονίαμα
Για το κονίαμα, το μίγμα δηλαδή σύνδεσης των οικοδομικών υλικών, έχει γίνει πολύς λόγος. Ο θρύλος θέλει χιλιάδες αυγά να έχουν σπάσει για να χρησιμοποιηθούν ως υλικό στερέωσης. Από τις εργαστηριακές έρευνες που έχουν γίνει, δεν προέκυψαν στοιχεία που να οδηγούν σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Ωστόσο, υπάρχει η υποσημείωση της παρέλευσης των πολλών ετών και της αναπόφευκτης αλλοίωσης ενός τέτοιου υλικού. Με άλλα λόγια, ο θρύλος δεν επιβεβαιώνεται, αλλά, για όσους είναι φαν των θρύλων, δεν καταρρίπτεται κιόλας.
Κατά τα άλλα το κονίαμα αποτελούνταν από ασβέστη με ανάμιξη διάφορων υλικών. Ασβέστης θα είναι και το βασικό υλικό του κονιάματος που θα χρησιμοποιηθεί στο υπό αναστήλωση γεφύρι. Μια ειδική κατασκευαστική τεχνική του συγκεκριμένου γεφυριού, αποτελεί και η χρήση πωρόλιθων, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιηθεί ως γέμισμα για τη μείωση του βάρους.
3. Και ξύλα στο γεφύρι
Σε τμήματα του γεφυριού, βρέθηκαν ξύλινες εσχάρες. Από την πρώτη στιγμή, για τους μελετητές η παρουσία των ξύλινων αυτών στοιχείων θεωρήθηκε σημαντικό εύρημα, δεδομένου ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε σχετική αναφορά σε βιβλιογραφία για τα πέτρινα γεφύρια στην Ελλάδα. Στο «νέο» γεφύρι, θα τοποθετηθούν στις ίδιες θέσεις ξύλινες εσχάρες για ιστορικούς λόγους. Από την ερευνητική εργασία μελετητών, προέκυψε ότι αυτές δεν συμβάλλουν στη στατική λειτουργία της γέφυρας. Το είδος του ξύλου που είχε τοποθετηθεί τότε, ήταν δρύινο. Το ίδιο θα γίνει και τώρα, με την προσθήκη καστανιάς η οποία είναι πιο ανθεκτική.
4. Αντί για σίδηρο, τιτάνιο
Ένα ακόμα δομικό στοιχείο, άγνωστο μέχρι το 2015, του γεφυριού είναι οι μεταλλικοί σύνδεσμοι οι οποίοι λειτούργησαν ως στερεωτικό υλικό. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν ανακοινωθεί, ο πρωτομάστορας Κώστας Μπέκας και τα υπόλοιπα μαστόρια είχαν χρησιμοποιήσει σφυρήλατο βιομηχανικό σίδηρο από την Αγγλία, που σήμερα δεν υπάρχει πια. Όπως τόνισε με έμφαση ο Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Δημήτρης Καλιαμπάκος, πρόκειται για υλικό που ξεπερνά σε αντοχή το σημερινό inox που χρησιμοποιείται στους ουρανοξύστες. Το υλικό αυτό θα αντικατασταθεί από τιτάνιο.
5. Χιλιάδες πέτρες
Το κύριο τόξο του γεφυριού Πλάκας είχε κατασκευαστεί με περίπου 9.000 μεγάλες, μικρές και μικρότερες πέτρες, που αντιστοιχούν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε 4.000 φόρτους ημιόνου. Το γέμισμα του τόξου έγινε με δεκάδες χιλιάδες, μικρές πέτρες.
* Βιβλιογραφία: "Γεφύρι Πλάκας: το ΕΜΠ και το έργο αποκατάστασης", Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μελέτη
- Από την προέλευση της πέτρας και το θρύλο των αυγών μέχρι τις ξύλινες σχάρες και το σίδηρο από την Αγγλία
Την Παρασκευή 12 Ιουλίου, το έργο επισκέφθηκαν τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Μανόλη Κορρέ.
Η Επιστημονική Επιτροπή παρακολούθησης του έργου πραγματοποίησε αυτοψία και έδειξε εντυπωσιασμένη όχι μόνο από την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και την εξέλιξη των εργασιών αλλά και από τη δουλειά που γίνεται. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, μέχρι το φθινόπωρο, το Γεφύρι θα έχει χτιστεί ξανά. Ωστόσο ο μεταλλότυπος θα παραμείνει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με τα «αποκαλυπτήρια» να γίνονται το 2020, για λόγους καταγραφής της συμπεριφοράς του «νέου» γεφυριού.
Από το 2015 και μετά, υπήρξε έντονη ενεργοποίηση της επιστημονικής κοινότητας και ιδίως του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που ενδιαφερόταν να συμμετέχει σε ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο έργο: της αναστήλωσης ενός μεγάλου, μονότοξου πέτρινου γεφυριού. Μέσα από τις μελέτες που έγιναν, προέκυψαν πολλά στοιχεία για το δομικό προφίλ της Γέφυρας της Πλάκας, τα οποία μέχρι τότε ήταν άγνωστα.
Ας δούμε μερικά από αυτά, πέντε στον αριθμό:
1. Η προέλευση της πέτρας
Κατά την κατασκευή του γεφυριού τον 19ο αιώνα, τόσο ο πελεκητός λίθος (ασβεστιτικός ψαμμίτης) όσο και το υλικό πλήρωσης του γεφυριού προήλθαν από επιτόπια πετρώματα, ακόμα και μέσα από τον ποταμό Άραχθο. Εν έτει 2019, για την ανακατασκευή-αναστήλωση του γεφυριού, η λήψη υλικών από τον Άραχθο ή από τον Ραφτανίτικο ποταμό αποκλείστηκε. Οι πέτρες προέρχονται από λατομείο της Δαφνούλας. Το υλικό αυτό προσεγγίζει κατά πολύ το αυθεντικό υλικό, σύμφωνα με τη μελέτη, ενώ ανταποκρίνεται και στις απαιτήσεις αντοχής.
Η αρχική επιθυμία για επανατοποθέτηση των πεσμένων, αλλά συμπαγών λίθων δεν μπόρεσε να γίνει πραγματικότητα για κατασκευαστικούς λόγους. Στη μελέτη, έχει προταθεί πάντως κάποιοι από αυτοί να χρησιμοποιηθούν στο εσωτερικό γέμισμα της γέφυρας ή σε τμήματα χωρίς ιδιαίτερη καταπόνηση.
2. Ο θρύλος των αυγών και το κονίαμα
Για το κονίαμα, το μίγμα δηλαδή σύνδεσης των οικοδομικών υλικών, έχει γίνει πολύς λόγος. Ο θρύλος θέλει χιλιάδες αυγά να έχουν σπάσει για να χρησιμοποιηθούν ως υλικό στερέωσης. Από τις εργαστηριακές έρευνες που έχουν γίνει, δεν προέκυψαν στοιχεία που να οδηγούν σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Ωστόσο, υπάρχει η υποσημείωση της παρέλευσης των πολλών ετών και της αναπόφευκτης αλλοίωσης ενός τέτοιου υλικού. Με άλλα λόγια, ο θρύλος δεν επιβεβαιώνεται, αλλά, για όσους είναι φαν των θρύλων, δεν καταρρίπτεται κιόλας.
Κατά τα άλλα το κονίαμα αποτελούνταν από ασβέστη με ανάμιξη διάφορων υλικών. Ασβέστης θα είναι και το βασικό υλικό του κονιάματος που θα χρησιμοποιηθεί στο υπό αναστήλωση γεφύρι. Μια ειδική κατασκευαστική τεχνική του συγκεκριμένου γεφυριού, αποτελεί και η χρήση πωρόλιθων, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιηθεί ως γέμισμα για τη μείωση του βάρους.
3. Και ξύλα στο γεφύρι
Σε τμήματα του γεφυριού, βρέθηκαν ξύλινες εσχάρες. Από την πρώτη στιγμή, για τους μελετητές η παρουσία των ξύλινων αυτών στοιχείων θεωρήθηκε σημαντικό εύρημα, δεδομένου ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε σχετική αναφορά σε βιβλιογραφία για τα πέτρινα γεφύρια στην Ελλάδα. Στο «νέο» γεφύρι, θα τοποθετηθούν στις ίδιες θέσεις ξύλινες εσχάρες για ιστορικούς λόγους. Από την ερευνητική εργασία μελετητών, προέκυψε ότι αυτές δεν συμβάλλουν στη στατική λειτουργία της γέφυρας. Το είδος του ξύλου που είχε τοποθετηθεί τότε, ήταν δρύινο. Το ίδιο θα γίνει και τώρα, με την προσθήκη καστανιάς η οποία είναι πιο ανθεκτική.
4. Αντί για σίδηρο, τιτάνιο
Ένα ακόμα δομικό στοιχείο, άγνωστο μέχρι το 2015, του γεφυριού είναι οι μεταλλικοί σύνδεσμοι οι οποίοι λειτούργησαν ως στερεωτικό υλικό. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν ανακοινωθεί, ο πρωτομάστορας Κώστας Μπέκας και τα υπόλοιπα μαστόρια είχαν χρησιμοποιήσει σφυρήλατο βιομηχανικό σίδηρο από την Αγγλία, που σήμερα δεν υπάρχει πια. Όπως τόνισε με έμφαση ο Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Δημήτρης Καλιαμπάκος, πρόκειται για υλικό που ξεπερνά σε αντοχή το σημερινό inox που χρησιμοποιείται στους ουρανοξύστες. Το υλικό αυτό θα αντικατασταθεί από τιτάνιο.
5. Χιλιάδες πέτρες
Το κύριο τόξο του γεφυριού Πλάκας είχε κατασκευαστεί με περίπου 9.000 μεγάλες, μικρές και μικρότερες πέτρες, που αντιστοιχούν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε 4.000 φόρτους ημιόνου. Το γέμισμα του τόξου έγινε με δεκάδες χιλιάδες, μικρές πέτρες.
* Βιβλιογραφία: "Γεφύρι Πλάκας: το ΕΜΠ και το έργο αποκατάστασης", Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μελέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.