Οι 5 άξονες της πρότασης για τη Συνταγματική Αναθεώρηση

- Η ώρα των θεσμικών αλλαγών
- Ιστορική ευκαιρία για μια δημοκρατική, προοδευτική αναθεώρηση

   Χθες το απόγευμα συνεδρίασε η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα τη συνταγματική αναθεώρηση.
   Όπως ανέφερε στην εισήγησή του ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του κόμματος Αλέξης Τσίπρας:

   "Θέλουμε να ενισχύσουμε τη λαϊκή κυριαρχία ως θεμέλιο του πολιτεύματος. Και να ενδυναμώσουμε τους θεσμούς του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος απέναντι σε εξωθεσμικά και παραθεσμικά κέντρα εξουσίας. Θέλουμε η πρότασή μας να βάζει φρένο στην ελιτίστικη, νεοφιλελεύθερη ή τεχνοκρατική απαξίωση της πολιτικής.
   Η πρότασή μας θα στηριχτεί στους πέντε άξονες της πρότασης που παρουσιάστηκε στα Προπύλαια της Βουλής τον Ιούλιο του 2016, λαμβάνοντας υπόψη τη διαβούλευση με την κοινωνία και τους φορείς που μεσολάβησε υπό το συντονισμό της Επιτροπής Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση."
  Οι άξονες της πρότασης
   Ο πρώτος άξονας της πρότασης στοχεύει στη διεύρυνση της δημοκρατίας και την ενίσχυση του κοινοβουλευτισμού με μια δέσμη αλληλοσυνδεόμενων μεταρρυθμίσεων στην αρχιτεκτονική του πολιτεύματος.
   Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η θεσμοποίηση του αναλογικού συστήματος, η «εποικοδομητική ψήφος δυσπιστίας», η αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής, η καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές -πιθανότατα δυο θητείες- αλλά και η υποχρεωτική βουλευτική ιδιότητα για τον πρωθυπουργό.
   Δεύτερος άξονας είναι η καθιέρωση θεσμών άμεσης δημοκρατίας, με στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας και την ενθάρρυνση της λαϊκής συμμετοχής στην πολιτική ζωή της χώρας, όπως τα δημοψηφίσματα αλλά και η λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία.
   Ο τρίτος άξονας αποβλέπει στην ενίσχυση του κράτους δικαίου με ριζοσπαστικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της βουλευτικής ασυλίας, με στόχο την ίση μεταχείρισή τους σε σχέση με τους πολίτες, την κατάργηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, αλλά και την αλλαγή του τρόπου εκλογής ανεξάρτητων αρχών.
   Ο τέταρτος άξονας αφορά τις σχέσεις κράτους - Εκκλησίας, ώστε με ευρεία συναίνεση να καθιερωθούν διακριτοί ρόλοι. Από το προαύλιο της Βουλής το καλοκαίρι του 2016 ο Αλ. Τσίπρας είχε αναφερθεί σε «ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με διατήρηση όμως, για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους, της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας».
   Ο πέμπτος άξονας αφορά την προστασία των κοινωνικών και συλλογικών δικαιωμάτων και των κοινών αγαθών. Πρόκειται για την κατοχύρωση του δημόσιου ελέγχου στο νερό, την ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και τη συνταγματική κατοχύρωση και προστασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

   Το σημερινό Κύριο Άρθρο  η ΑΥΓΗ έχει τίτλο "Η ώρα των θεσμικών αλλαγών" και αναφέρει:

Η χώρα έχει μπει ήδη στη μεταμνημονιακή περίοδο. Μετά από οκτώ χρόνια Μνημονίων και επιτροπείας, η χώρα ανακτά την κυριαρχία της και ξαναπαίρνει στα χέρια της τα εργαλεία για τη χάραξη της πολιτικής.

Σήμερα δύο πεδία πολιτικών πρωτοβουλιών έχουν διαμορφωθεί. Το ένα αφορά την προώθηση μέτρων για τη στήριξη της κοινωνίας και την ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας. Το άλλο είναι η προώθηση ώριμων προοδευτικών αλλαγών για την ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας και τη θεσμική αναβάθμιση του κοινοβουλευτισμού.

Το παλιό πολιτικό κατεστημένο, που κυβέρνησε τη χώρα για δεκαετίες, δεν μπήκε ποτέ στη λογική μιας πραγματικά προοδευτικής συνταγματικής αναθεώρησης. Η κυρίαρχη αντίληψη για το σύνταγμα ήταν πάντοτε περιορισμένη σε συντηρητικό και ελεγχόμενο πλαίσιο, με εξαίρεση κάποιες παρεμβάσεις αποσπασματικές, ενίοτε και εργαλειακού χαρακτήρα, όπως αυτή περί της ευθύνης των υπουργών.

Η Αριστερά, που διαχρονικά υπερασπιζόταν την ανάγκη μιας προοδευτικής συνταγματικής αλλαγής, δεν είχε ποτέ μέχρι σήμερα τη δυνατότητα να διαμορφώσει τους αναγκαίους συσχετισμούς για κάτι τέτοιο.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Απέναντι σε ένα κοινό μέτωπο συντηρητικού λαϊκισμού και ακραίου νεοφιλελευθερισμού, η Αριστερά μπορεί να αποτελέσει βασικό πόλο μιας μεγάλης προοδευτικής πλειοψηφίας γύρω από ώριμες συνταγματικές αλλαγές, που θα δίνουν ουσιαστικότερο περιεχόμενο στις λειτουργίες του δημοκρατικού πολιτεύματος, θα διευρύνουν τη λαϊκή κυριαρχία, θα κατοχυρώνουν τα κοινωνικά δικαιώματα.

Η Αριστερά πρέπει να υπερασπιστεί τις τομές που προωθεί, μιλώντας με καθαρό και ορθολογικό τρόπο και απαντώντας στις αντίθετες απόψεις με ισχυρά και τεκμηριωμένα επιχειρήματα. Στόχος είναι η προοδευτική συνταγματική αναθεώρηση, πέρα από καθορισμένη κοινοβουλευτική διαδικασία, να γίνει υπόθεση ολόκληρης της κοινωνίας.