Τι ήταν τα σπάργανα του Χριστού, που λαχταρούσαν τα παιδιά
Η σημαντικότερη αναφορά που γίνεται στα κάλαντα Χριστουγέννων της Ηπείρου είναι ένα τοπικό χριστουγεννιάτικο έθιμο, τα σπάργανα του Χριστού.
Τα σπάργανα δεν είναι άλλο από τηγανίτες στην πλάκα, ένα νοστιμότατο τοπικό γλύκισμα, μελωμένο με ζαχαρόνερο και πασπαλισμένο με καρύδια και κανέλα που το ετοίμαζαν την παραμονή των Χριστουγέννων.
Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από ένα άρθρο του Αποστόλη Δ. Καλαντζή:
Στα χωριά, ιδίως στα ορεινά, το έθιμο αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο, γιατί τα σπίτια είναι αραιοκατοικημένα και το τσουχτερό κρύο δεν επιτρέπει να περπατούν μικρά παιδιά σε μεγάλες αποστάσεις μέσα στο κρύο.
Η σημαντικότερη αναφορά που γίνεται στα κάλαντα Χριστουγέννων της Ηπείρου είναι ένα τοπικό χριστουγεννιάτικο έθιμο, τα σπάργανα του Χριστού.
Τα σπάργανα δεν είναι άλλο από τηγανίτες στην πλάκα, ένα νοστιμότατο τοπικό γλύκισμα, μελωμένο με ζαχαρόνερο και πασπαλισμένο με καρύδια και κανέλα που το ετοίμαζαν την παραμονή των Χριστουγέννων.
Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από ένα άρθρο του Αποστόλη Δ. Καλαντζή:
Κάθε παραμονή όλο το χωριό έφτιαχνε τηγανίτες της πλάκας. Και η μάνα, που ήξερε πόσο τις περιμέναμε, δε μας χάλαγε ποτέ χατίρι. Μόνο που όλα έπρεπε να γίνουν με σεβασμό και τάξη, κατά πώς ορίζουν τα έθιμά μας. Γιατί το έδεσμα αυτό δεν ήταν απλές τηγανίτες, ήταν “τα σπάργανα του Χριστού” και γι’ αυτό ευλογημένες από τη θρησκεία μας. Αν κι αυτό πολύ λίγο μας απασχολούσε. Εμείς μόνο τα γουργουρητά της κοιλιάς μας ακούγαμε.
Ανάλογες λοιπόν, ήταν και οι προετοιμασίες. Άρχιζαν από το πρωί της παραμονής. Η μάνα διάλεγε μια μεγάλη μαύρη πλάκα, την έπλενε καλά και την απίθωνε δίπλα στο τζάκι. Κοσκίνιζε ύστερα το αλεύρι κι ετοίμαζε τα σκεύη για το ζύμωμα. Μη φανατιστείτε εκλεκτά υλικά (φαρίνα, αβγά, μπαχαρικά κλπ.). Σκέτο σταρένιο αλεύρι –που μοσχομύριζε είναι αλήθεια – και νερό. Σε μας δεν απέμενε παρά «ν’ αρματώσουμε» τη φωτιά. Βλέπεις η φωτιά εκείνο το βράδυ έπρεπε να είναι ξεχωριστή. Να καίει απ’ όλα τα είδη των κλαριών. Τα σπάργανα του Χριστού θα έψενε. Δεν ήταν παίξε γέλασε. Ξαμολιόμασταν, λοιπόν, για να συνάξουμε όσο περισσότερα είδη ξύλων μπορούσαμε.
Την παραμονή, κυρίως στις πόλεις της Ηπείρου τα παιδιά έβγαιναν στις γειτονιές να πούνε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα.Στα χωριά, ιδίως στα ορεινά, το έθιμο αυτό δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο, γιατί τα σπίτια είναι αραιοκατοικημένα και το τσουχτερό κρύο δεν επιτρέπει να περπατούν μικρά παιδιά σε μεγάλες αποστάσεις μέσα στο κρύο.
Κάλαντα Χριστουγέννων Ηπείρου
Ελάτε εδώ γειτόνισσες,
και εσείς γειτονοπούλες,
τα σπάργανα να φτιάξουμε,
και το Χριστό ν’ αλλάξουμε.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ. (δις)
Να πάμε να γυρίσουμε,
και βάγια να σκορπίσουμε,
να βρούμε και την Παναγιά,
οπού μας φέρνει τη χαρά.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ. (δις)
Κοιμάται στα τριαντάφυλλα,
γεννιέται μες στα λούλουδα,
γεννιέται μες στα λούλουδα,
κοιμάται στα τριαντάφυλλα.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ,
τα σπάργανα να φτιάξουμε,
και το Χριστό ν’ αλλάξουμε.
και εσείς γειτονοπούλες,
τα σπάργανα να φτιάξουμε,
και το Χριστό ν’ αλλάξουμε.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ. (δις)
Να πάμε να γυρίσουμε,
και βάγια να σκορπίσουμε,
να βρούμε και την Παναγιά,
οπού μας φέρνει τη χαρά.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ. (δις)
Κοιμάται στα τριαντάφυλλα,
γεννιέται μες στα λούλουδα,
γεννιέται μες στα λούλουδα,
κοιμάται στα τριαντάφυλλα.
Τα σπάργανα για το Χριστό,
ελάτε όλες σας εδώ,
τα σπάργανα να φτιάξουμε,
και το Χριστό ν’ αλλάξουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.