- Η ομιλία του για την οικονομική επιστήμη μετά την κρίση
- Οι ατάκες για Ιταλία και Σημίτη
- Χάρης Ναξάκης: Η αναγόρευση ενός τόσο σπουδαίου επιστήμονα σε επίτιμο διδάκτορα προσθέτει συμβολικό κεφάλαιο και κύρος στο ΤΕΙ και το Τμήμα
Πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης, στο αμφιθέατρο των εγκαταστάσεων του ΤΕΙ Ηπείρου στην Πρέβεζα, η επίσημη τελευτή αναγόρευσης του Υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, σε επίτιμο καθηγητή του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ.
Το “παρών” έδωσε και ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, ο οποίος, μετά το πέρας της εκδήλωσης, είχε και ένα μίνι-διάλογο με σπουδαστές του ΤΕΙ.
Σύμφωνα με το ψήφισμα της αναγόρευσης, ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος συνέβαλε σημαντικά στην Οικονομική θεωρία και ιδιαίτερα στην κριτική θεώρηση της νεοκλασικής οικονομικής σχολής.
Τον τιμώμενο προσφώνησε ο Πρύτανης του ΤΕΙ Ηπείρου, Αναστάσιος Τσίνας, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε:
“Είναι η πρώτη τελετή αναγόρευσης επίτιμου διδάκτορα που πραγματοποιούμε. Είναι η τελευταία ανάλογη τελετή που πραγματοποιούμε με τη συγκεκριμένη μορφή. Ολοκληρώνεται ένας ιστορικός κύκλος και ξεκινά ένας νέος” και πρόσθεσε:
“Κυκλοφορεί ένας τοπικός μύθος, που καλό είναι να τον ξεδιαλύνουμε. Ότι, δηλαδή, η σημερινή εκδήλωση είναι η ευγενική ανταπόδοση ευγνωμοσύνης του ΤΕΙ Ηπείρου στις προσπάθειες που κατέβαλε ο κ. Τσακαλώτος για να παραμείνει το τμήμα στην περιοχή και να μετεξελιχθεί σε τμήμα του Πανεπιστημίου. Σας διαβεβαιώνω, λοιπόν, με όλη την ευθύνη που απαιτεί η θέση μου, πως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Και δε συμβαίνει ,επειδή δε χρειάστηκε.
Σα μέλος της κοινής επιτροπής, που αναλάβαμε να κάνουμε την αρχική εισήγηση για την ενοποίηση των δύο ιδρυμάτων, διαπιστώσαμε, πολύ νωρίς, ότι το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής πληροί όλα τα κριτήρια, που θα μπορούσε κάλλιστα να μετεξελιχθεί σε πανεπιστημιακό τμήμα, διατηρώντας το ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Συνεπώς, ο μύθος μπορεί να παραμείνει μύθος, αλλά δεν έχει καμία θέση στην ιστορία.
Απ' την άλλη υπήρξε μία πληθώρα από δημοσιεύματα, που επικεντρώνονταν στην ιδιότητα του τιμώμενου ως Υπουργού Οικονομικών. Και, ανάλογα με την πολιτική-κομματική τοποθέτηση του γράφοντος ,τα σχόλια κυμαίνονταν από πολύ επικριτικά έως ιδιαίτερα ευμενή.
Και στις δύο περιπτώσεις, δε γινόταν καμία αναφορά στις θέσεις της Συγκλήτου για την αναγόρευση του καθηγητή Ευκλείδη Τσακαλώτου ως επίτιμου διδάκτορα. Η θέση του Υπουργού Οικονομικών είχε μία αμφίσημη θεώρηση. Όλοι τη ζήλευαν, αλλά ταυτόχρονα μία θέση που αγαπούσαν να μισούν.
Είπαν, ακόμη, ότι η απόφασή μας εμπεριείχε σκοπιμότητες για ίδιον όφελος. Θα μας κάνει έκπτωση στο φόρο εισοδήματος; Αν έχετε κε Υπουργέ τέτοια διάθεση, έχω ένα πρόχειρο κατάλογο με τα ονόματα και τα ΑΦΜ...”.
Το λόγο έλαβε στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Τµήµατος Λογιστικής και Χρηµατοοικονοµικής, Χαρίλαος Ναξάκης:
“Πολλοί είπαν ότι το κάνουμε με τη λογική ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, υπονοώντας ότι χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα θεμιτά και αθέμιτα, ηθικά και μη ηθικά, για να υπηρετήσουμε το σκοπό της πανεπιστημιοποίησης του ΤΕΙ Ηπείρου. Η χρήση όμως μη έντιμων μέσων πάντα διαφθείρει τον καλό σκοπό.
Το ΤΕΙ Ηπείρου θα κερδίσει την πανεπιστημιοποίησή του επειδή το αξίζει, διατηρεί τα ακαδημαϊκά και επιστημονικά χαρακτηριστικά και όχι επειδή διέρχεται πολιτικών μέσων και τακτικισμών.
Βεβαίως, η αναγόρευση ενός τόσο σπουδαίου επιστήμονα σε επίτιμο διδάκτορα προσθέτει συμβολικό κεφάλαιο και κύρος στο ΤΕΙ και το Τμήμα και αυτό το επιδιώκουμε.
Άλλοι είπαν ότι η επιλογή του Ευκλείδη ήταν για να ενισχύσουμε το τμήμα στην πορεία ένταξής του στο Πανεπιστήμιο, λόγω της εντοπιότητάς του. Βεβαίως η επιλογή σχετίζεται με την καταγωγή του. Αλλά το νόημα αυτής της επιλογής σχετίζεται με ένα στόχο. Τη σύνδεση του τμήματος με τους πνευματικούς ανθρώπους του τόπου, τους διανοούμενους, το επιστημονικό δυναμικό, τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας για να συγκροτήσουμε ένα πόλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θα συμβάλλει στην παραγωγική, πολιτιστική, οικονομική ανασυγκρότηση του τόπου και της Περιφέρειας Ηπείρου”.
“Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι ένας ευγενής άνθρωπος. Η οικονομική επιστήμη είναι κοινωνική επιστήμη, δεν είναι σκληρή”, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ναξάκης.
Ακολούθως, επιδόθηκε ο τίτλος στον Υπουργό από τον Αντιπρύτανη Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης, Αν. Καθηγητή Κωνσταντίνο Καραµάνη.
Το θέμα της ομιλίας του Ευκλείδη Τσακαλώτου ήταν “Η οικονομική επιστήμη μετά την κρίση”. Παραθέτουμε τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του (ολόκληρη την ομιλία μπορείτε να τη δείτε στο video του atpreveza.gr, στο τέλος του άρθρου):
“Το Πανεπιστήμιό μας, το Τμήμα εδώ του ΤΕΙ πρέπει να είναι πάντα για τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας. Και γι' αυτό θα ξεκινήσω με αυτούς και όχι με τα υπόλοιπα πρόσωπα που είναι εδώ μέσα. Το ΤΕΙ και το τμήμα εδώ στην Πρέβεζα είναι όσα χρόνια είμαι εγώ στην Ελλάδα. Ήρθα στην Ελλάδα 1993-94, οπότε έχουμε μία κοινή πορεία. Και θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποια πράγματα. Κάποιες από τις πρώτες εμπειρίες μου στην Ελλάδα.
Η μία έχει να κάνει με το ότι έμεινα στην Ελλάδα. Είχα κάνει μία αίτηση στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς μεγάλη σοβαρότητα, γιατί όλοι μου είπαν ότι στην Ελλάδα μπαίνουν όλοι στα Πανεπιστήμια με μέσον. Δεν έχεις καμία ελπίδα. Και δυστυχώς ή ευτυχώς πήρα τη θέση. Έχω Σκωτσέζα γυναίκα και ήταν ένα δίλημμα τι θα κάνουμε. Είπαμε θα κάνουμε τρία χρόνια δοκιμή. Αν μας αρέσει. Και, μετά από ένα χρόνο, η σύζυγός μου μου είπε ότι αν θέλεις να επιστρέψεις θα επιστρέψεις μόνος σου, καθώς αυτή δεν αφήνει την Πρέβεζα, την Αθήνα και την Ελλάδα. Ένας από τους λόγους ήταν η γυναίκα μου. Μείναμε γιατί μας άρεσε η Ελλάδα.
Στο μεταξύ, γίνομαι υπεύθυνος του μεταπτυχιακού τμήματος. Με παίρνει τηλέφωνο ένας βουλευτής. Το 1997-98, από ένα από τα "μεγάλα κόμματα". Και μου λέει ότι η... Γιαννούλα ή ο Γιαννάκης (τυχαίες αναφορές) είναι εξαιρετικό παιδί και πρέπει να βασιστείτε πάνω του ή πάνω της. Δεν το έχετε καλέσει στις συνεντεύξεις. Θα δείτε το λάθος σας. Του εξηγώ ότι εμείς δεν κάνουμε τέτοια πράγματα και κλείνω το τηλέφωνο. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα επόμενα 6 χρόνια δε με πήρε κανείς τηλέφωνο. Παρ' όλο, δηλαδή, που στη χώρα μας υπάρχει το πελατειακό σύστημα, το πρώτο μάθημα που πήρα εγώ είναι ότι αυτό μπορεί να αλλάξει. Αν θέσεις τους κανόνες και πεις δεν λειτουργούμε έτσι, μαθαίνει ο κόσμος και λειτουργεί αναλόγως. Ο τρόπος να αλλάξεις μία κοινωνία, είναι αυτό το παράδειγμα. Το ΤΕΙ το δικό σας είναι ένα καλό παράδειγμα”.
Στάθηκε στο γεγονός ότι η οικονομική επιστήμη είναι μία κοινωνική επιστήμη και συμπλήρωσε:
“Πιστεύετε ότι ο καπιταλισμός πηγαίνει καλά και άρα βασική μας υποχρέωση είναι να εξηγήσουμε περιόδους που δεν πάει καλά; Ή αντιθέτως έχετε την άποψή ότι γενικώς δεν πάει καλά ο καπιταλισμός. Η απάντηση που δίνεις σε μία εύκολη ερώτηση μαρτυρά πολλά. Αν είσαι ετερόδοξος οικονομολόγος στην ουσία δεν πιστεύεις ότι πάει καλά ο καπιταλισμός και άρα σε όρους απασχόληση, αύξηση πραγματικών μισθών, ευημερία δεν πάει καλά και έτσι πρέπει να εξηγήσεις τις περιόδους που πηγαίνει καλά.
Στις δεκαετίες '50 και '60 είχαμε σχεδόν πλήρη απασχόληση στις δυτικές χώρες, είχαμε αύξηση στο μισθό, είχαμε κοινωνικό κράτος, αποτέλεσμα του οποίου είμαι εγώ. Μεγάλωσα σε μία χώρα, σε μία εποχή που ο καπιταλισμός πήγαινε καλά. Ο καπιταλισμός της Βρετανίας όχι μόνο πλήρωσε τα δίδακτρά μου, αλλά μου έδωσε και επιπλέον λεφτά για να ζήσω. Σα να έχω ένα μισθό. Και στεναχωριέμαι όταν πανεπιστημιακοί της δικής μου γενιάς, όταν είχαν όλα αυτά τα προνόμια, δε βλέπουν το λόγο αυτά τα προνόμια να περάσουν σε νέες γενιές.
Οι εναλλακτικοί οικονομολόγοι προσπαθούν να δουν τι ήταν τόσο ιδιαίτερο τις δεκαετίες αυτές”.
“Στο μεγαλύτερο έργο του Μαρξ, το Κεφάλαιο, έχει έναν υπότιτλο στην κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας. Και επειδή στην Αριστερά μπορούμε να τσακωνόμαστε για το οτιδήποτε, μπορούμε να διαφωνούμε για το τι σημαίνει η κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας. Η μία ερμηνεία είναι ότι υπάρχουν αστοί οικονομολόγοι και εμείς θα έχουμε μία αριστερή οικονομία. Θα έχουμε αριστερά οικονομικά. Η δεύτερη όμως είναι πιο βαθιά ερμηνεία. Που λέει ότι δεν είναι το λάθος ότι υπάρχει δεξιά οικονομία. Είναι ότι η κατηγορία της πολιτικής οικονομίας είναι λάθος. Δε μπορούμε να αναλύσουμε την οικονομία χωρίς την κοινωνία, χωρίς την ηθική, τη φιλοσοφία κ.ο.κ.”.
“Οι ΗΠΑ από το 1870 μέχρι και πριν την κρίση το 2009. Για 100 χρόνια από το 1870-1970 θα σας έδειχνα ότι η παραγωγικότητα αύξανε σχεδόν το ίδιο με τον πραγματικό μισθό. Οι δύο γραμμές είναι σχεδόν ίδιες. Σημαίνει ότι ο κόσμος της εργασίας στις ΗΠΑ, συμμετείχε στην αύξηση του πλούτου. Κάθε δεκαετία αυξανόταν ο μισθός όσο και η παραγωγικότητα. Το 1970 η παραγωγικότητα συνεχίζει να αυξάνεται όσο τα προηγούμενα χρόνια και ο πραγματικός μισθός δεν αυξάνεται καθόλου. Έχουμε μία κοινωνία που ο κόσμος της εργασίας δε συμμετέχει στην αύξηση του πλούτου.
Ένα εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι το 1970, το 0,1% των πιο πλούσιων Αμερικανών είχαν 23 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο κομμάτι του πλούτου από το 90%. Πριν από τρία χρόνια το 0,1% των πιο πλούσιων Αμερικανών έχει ακριβώς το ίδιο με το 90%. Έτσι εξηγείται η κρίση. Γιατί η κρίση στην Αμερική άρχισε από δάνεια στους πιο φτωχούς Αμερικανούς (ισπανόφωνους, αφροαμερικανούς, άστεγους κ.α.), ενώ δεν αυξάνεται ο μισθός -αν και αυξάνεται ελάχιστα το οικογενειακό εισόδημα, με τη συμμετοχή των γυναικών, την αύξηση των ωρών εργασίας κ.α.- και δανείζονται. Και το χρηματοπιστωτικό σύστημα παίρνει αυτά τα δάνεια, τα κάνει πακετάκια, δομημένα ομόλογα, αρχίζουν να πουλιούνται και στη συνέχεια δεν έχουν την αξία που λένε πως έχουν. Το νήμα αρχίζει από την προσπάθεια των πιο φτωχών Αμερικανών να συμμετέχουν στον πλούτο, όχι μέσω της αύξησης του μισθού, αλλά με δανεισμό. Και αυτός ο δανεισμός δεν ήταν δυνατό να συνεχιστεί για πάντα. Τα τελευταία 30 χρόνια έχουμε αύξηση δανείων και υπερχρέωση όλων των κατηγοριών. Αυτό δεν υπήρχε πριν στον καπιταλισμό.
Σύγκριση Ιταλίας-Ελλάδας. Τα τελευταία 20 χρόνια η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν πολύ μικρή αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η μόνη διαφορά είναι ότι το ελληνικό εισόδημα πήγε πολύ ψηλά και έπεσε απότομα, ενώ οι Ιταλοί έχουν σχεδόν 30 χρόνια που δεν έχουν ανάπτυξη και το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν έχει αυξηθεί σχεδόν καθόλου. Μάλιστα το ελληνικό κατά κεφαλήν εισόδημα έχει αυξηθεί πιο πολύ τα τελευταία 30 χρόνια παρά την αύξηση και τη μείωση πριν και μετά την Κρίση.
Οι Ιταλοί έχουν ακόμη ένα πρόβλημα μεγαλύτερο από το δικό μας. Αν πάρεις την Κεντρική Ιταλία η ανεργία είναι 10%. Καθώς πας βόρεια πηγαίνει στο 8, στο 5, στο 3%, μέχρι να φτάσεις στο Τορίνο. Αν πας όμως νότια η ανεργία φτάνει και το 20%. Έχουμε μία χώρα στο ευρώ και έχει αυτή τη συμπεριφορά. Καμία αύξηση του εισοδήματος σε 30 χρόνια και συγχρόνως αυτή τη διαφορετικότητα.
Έτσι εξηγείται και η ψηφοφορία στην Ιταλία. Τους λένε λαϊκιστές και μπορεί να είναι, αλλά πρέπει να κοιτάξεις κάτω από τον τίτλο. Πρέπει να ρωτήσεις γιατί ψηφίζουν αυτά τα κόμματα. Αυτά τα στοιχεία όμως εξηγούν τα πάντα. Εξηγούν μία οικονομία που δεν έχει ανάπτυξη και έχει κοινωνικά προβλήματα.
Η Βρετανία έχει σταθερούς μισθούς τα τελευταία 20 χρόνια. Έχει ένα Λονδίνο στο Νότο, όπου πάνε καλά τα πράγματα και μία Βόρεια Αγγλία που δεν πάνε καλά. Δε θα πέσετε από τα σύννεφα αν σας πω ότι το Λονδίνο και το πλούσιο κομμάτι ψήφισε να μείνει στην Ευρώπη η Αγγλία, ενώ το βόρειο ψήφισε να φύγουν.
Αν θέλετε ως οικονομολόγοι να καταλάβουμε γιατί πηγαίνει καλά ο Τραμπ, ο Φάραντζ και αυτά τα κόμματα στην Ιταλία, πρέπει να δείτε τις κοινωνικές ρίζες της Κρίσης, πριν και μετά από αυτή”.
“Έρχονται οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι και μας λένε -με αυτό μεγάλωσα και με αυτό θα πεθάνω- πρώτα θα αυξήσουμε την πίτα και μετά θα τη μοιράσουμε. Τι να μοιράσουμε αν δεν έχουμε πίτα; Μόνο που ο τρόπος που προτείνουν για να αυξηθεί, αδυνατίζει όλες αυτές τις συλλογικότητες, τη δυνατότητα που έχουν να επηρεάσουν τη διανομή. Κάθε φορά που θα ακούτε πρώτα να μεγαλώσουμε την πίτα και μετά να τη μοιράσουμε να ξέρετε ότι είναι εκ του πονηρού”.
“Καθώς η Ελλάδα μπαίνει στην ΕΟΚ και αρχίζουν και μειώνονται οι προστασίες και αυξάνονται οι περιορισμοί, αρχίζει μία μεγάλη αποβιομηχανοποίηση. Συγχρόνως θέλουμε να μπούμε στο ευρώ, αλλά χάνουμε το εργαλείο της υποτίμησης. Σε αυτή την αποβιομηχανοποίηση, ποιος αναγνωρίζει και ποιος αντιδρά; Στην εποχή του Σημίτη, στη φιλελεύθερη οικονομία, η απάντηση είναι κανένας. Πηγαίνει καλά η οικονομία με μεγάλη ανάπτυξη. Αυτή η ανάπτυξη βασίζεται στο εύκολο χρήμα, στο φθηνό χρήμα και σε μεγάλα έργα. Δεν υπάρχει κάποιο κέντρο που φέρνει την Κυβέρνηση, την Αντιπολίτευση, τους κοινωνικούς φορείς στο τραπέζι και λέει ότι εδώ έχουμε ένα αναπτυξιακό πρόβλημα. Έτσι όπως πάμε δημιουργούμε χρέη και δεν κάνουμε βιώσιμη ανάπτυξη. Δεν υπάρχει η ικανότητα της Πολιτείας να μπορεί να καταλάβει το φαινόμενο και να αντιδράσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χειροτέρεψε ακόμη τα πράγματα στα 10 χρόνια πριν την Κρίση, γιατί ενώ στην αρχική περίοδο οι βασικές ροές ήταν μέσα από τα προγράμματα, άρχισαν οι πιέσεις λόγω της διεύρυνσης της ΕΕ, να υπάρχουν λιγότερα χρήματα στις ετήσιες ροές για την ανάπτυξη και πήγαμε σε ροές από τις τράπεζες. Η Ελλάδα δεν είχε το thinking capacity, αυτές τις ροές να τις χρησιμοποιήσει στο βέλτιστο σημείο και όταν έγιναν ιδιωτικές ροές πήγαμε σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες, σε ακίνητα και σε project άσχετα.
Το λάθος ήταν είτε ότι το κράτος θα τα κάνει όλα ή ότι δε μπορεί να κάνει τίποτα. Στη μεγάλη περίοδο του καπιταλισμού, το κράτος ήταν καθοδηγητής σε πράγματα όπως η google, το facebook κ.α. Τώρα είναι δις η αξία τους, αλλά ήταν επενδυτικές παρεμβάσεις του κράτους. Και αυτό έχει σταματήσει τώρα”.
“Έχουμε μία περίοδο του καπιταλισμού με απίστευτη διαφθορά. Αυτό που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, είναι αυτή η αίσθηση του δημόσιου συμφέροντος”.
- Οι ατάκες για Ιταλία και Σημίτη
- Χάρης Ναξάκης: Η αναγόρευση ενός τόσο σπουδαίου επιστήμονα σε επίτιμο διδάκτορα προσθέτει συμβολικό κεφάλαιο και κύρος στο ΤΕΙ και το Τμήμα
Πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης, στο αμφιθέατρο των εγκαταστάσεων του ΤΕΙ Ηπείρου στην Πρέβεζα, η επίσημη τελευτή αναγόρευσης του Υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου, σε επίτιμο καθηγητή του Τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ.
Το “παρών” έδωσε και ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, ο οποίος, μετά το πέρας της εκδήλωσης, είχε και ένα μίνι-διάλογο με σπουδαστές του ΤΕΙ.
Σύμφωνα με το ψήφισμα της αναγόρευσης, ο καθηγητής Ευκλείδης Τσακαλώτος συνέβαλε σημαντικά στην Οικονομική θεωρία και ιδιαίτερα στην κριτική θεώρηση της νεοκλασικής οικονομικής σχολής.
Τον τιμώμενο προσφώνησε ο Πρύτανης του ΤΕΙ Ηπείρου, Αναστάσιος Τσίνας, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε:
“Είναι η πρώτη τελετή αναγόρευσης επίτιμου διδάκτορα που πραγματοποιούμε. Είναι η τελευταία ανάλογη τελετή που πραγματοποιούμε με τη συγκεκριμένη μορφή. Ολοκληρώνεται ένας ιστορικός κύκλος και ξεκινά ένας νέος” και πρόσθεσε:
“Κυκλοφορεί ένας τοπικός μύθος, που καλό είναι να τον ξεδιαλύνουμε. Ότι, δηλαδή, η σημερινή εκδήλωση είναι η ευγενική ανταπόδοση ευγνωμοσύνης του ΤΕΙ Ηπείρου στις προσπάθειες που κατέβαλε ο κ. Τσακαλώτος για να παραμείνει το τμήμα στην περιοχή και να μετεξελιχθεί σε τμήμα του Πανεπιστημίου. Σας διαβεβαιώνω, λοιπόν, με όλη την ευθύνη που απαιτεί η θέση μου, πως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Και δε συμβαίνει ,επειδή δε χρειάστηκε.
Σα μέλος της κοινής επιτροπής, που αναλάβαμε να κάνουμε την αρχική εισήγηση για την ενοποίηση των δύο ιδρυμάτων, διαπιστώσαμε, πολύ νωρίς, ότι το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής πληροί όλα τα κριτήρια, που θα μπορούσε κάλλιστα να μετεξελιχθεί σε πανεπιστημιακό τμήμα, διατηρώντας το ίδιο γνωστικό αντικείμενο. Συνεπώς, ο μύθος μπορεί να παραμείνει μύθος, αλλά δεν έχει καμία θέση στην ιστορία.
Απ' την άλλη υπήρξε μία πληθώρα από δημοσιεύματα, που επικεντρώνονταν στην ιδιότητα του τιμώμενου ως Υπουργού Οικονομικών. Και, ανάλογα με την πολιτική-κομματική τοποθέτηση του γράφοντος ,τα σχόλια κυμαίνονταν από πολύ επικριτικά έως ιδιαίτερα ευμενή.
Και στις δύο περιπτώσεις, δε γινόταν καμία αναφορά στις θέσεις της Συγκλήτου για την αναγόρευση του καθηγητή Ευκλείδη Τσακαλώτου ως επίτιμου διδάκτορα. Η θέση του Υπουργού Οικονομικών είχε μία αμφίσημη θεώρηση. Όλοι τη ζήλευαν, αλλά ταυτόχρονα μία θέση που αγαπούσαν να μισούν.
Είπαν, ακόμη, ότι η απόφασή μας εμπεριείχε σκοπιμότητες για ίδιον όφελος. Θα μας κάνει έκπτωση στο φόρο εισοδήματος; Αν έχετε κε Υπουργέ τέτοια διάθεση, έχω ένα πρόχειρο κατάλογο με τα ονόματα και τα ΑΦΜ...”.
Το λόγο έλαβε στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Τµήµατος Λογιστικής και Χρηµατοοικονοµικής, Χαρίλαος Ναξάκης:
“Πολλοί είπαν ότι το κάνουμε με τη λογική ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, υπονοώντας ότι χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα θεμιτά και αθέμιτα, ηθικά και μη ηθικά, για να υπηρετήσουμε το σκοπό της πανεπιστημιοποίησης του ΤΕΙ Ηπείρου. Η χρήση όμως μη έντιμων μέσων πάντα διαφθείρει τον καλό σκοπό.
Το ΤΕΙ Ηπείρου θα κερδίσει την πανεπιστημιοποίησή του επειδή το αξίζει, διατηρεί τα ακαδημαϊκά και επιστημονικά χαρακτηριστικά και όχι επειδή διέρχεται πολιτικών μέσων και τακτικισμών.
Βεβαίως, η αναγόρευση ενός τόσο σπουδαίου επιστήμονα σε επίτιμο διδάκτορα προσθέτει συμβολικό κεφάλαιο και κύρος στο ΤΕΙ και το Τμήμα και αυτό το επιδιώκουμε.
Άλλοι είπαν ότι η επιλογή του Ευκλείδη ήταν για να ενισχύσουμε το τμήμα στην πορεία ένταξής του στο Πανεπιστήμιο, λόγω της εντοπιότητάς του. Βεβαίως η επιλογή σχετίζεται με την καταγωγή του. Αλλά το νόημα αυτής της επιλογής σχετίζεται με ένα στόχο. Τη σύνδεση του τμήματος με τους πνευματικούς ανθρώπους του τόπου, τους διανοούμενους, το επιστημονικό δυναμικό, τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας για να συγκροτήσουμε ένα πόλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που θα συμβάλλει στην παραγωγική, πολιτιστική, οικονομική ανασυγκρότηση του τόπου και της Περιφέρειας Ηπείρου”.
“Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι ένας ευγενής άνθρωπος. Η οικονομική επιστήμη είναι κοινωνική επιστήμη, δεν είναι σκληρή”, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ναξάκης.
Ακολούθως, επιδόθηκε ο τίτλος στον Υπουργό από τον Αντιπρύτανη Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης, Αν. Καθηγητή Κωνσταντίνο Καραµάνη.
Το θέμα της ομιλίας του Ευκλείδη Τσακαλώτου ήταν “Η οικονομική επιστήμη μετά την κρίση”. Παραθέτουμε τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του (ολόκληρη την ομιλία μπορείτε να τη δείτε στο video του atpreveza.gr, στο τέλος του άρθρου):
“Το Πανεπιστήμιό μας, το Τμήμα εδώ του ΤΕΙ πρέπει να είναι πάντα για τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας. Και γι' αυτό θα ξεκινήσω με αυτούς και όχι με τα υπόλοιπα πρόσωπα που είναι εδώ μέσα. Το ΤΕΙ και το τμήμα εδώ στην Πρέβεζα είναι όσα χρόνια είμαι εγώ στην Ελλάδα. Ήρθα στην Ελλάδα 1993-94, οπότε έχουμε μία κοινή πορεία. Και θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποια πράγματα. Κάποιες από τις πρώτες εμπειρίες μου στην Ελλάδα.
Η μία έχει να κάνει με το ότι έμεινα στην Ελλάδα. Είχα κάνει μία αίτηση στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς μεγάλη σοβαρότητα, γιατί όλοι μου είπαν ότι στην Ελλάδα μπαίνουν όλοι στα Πανεπιστήμια με μέσον. Δεν έχεις καμία ελπίδα. Και δυστυχώς ή ευτυχώς πήρα τη θέση. Έχω Σκωτσέζα γυναίκα και ήταν ένα δίλημμα τι θα κάνουμε. Είπαμε θα κάνουμε τρία χρόνια δοκιμή. Αν μας αρέσει. Και, μετά από ένα χρόνο, η σύζυγός μου μου είπε ότι αν θέλεις να επιστρέψεις θα επιστρέψεις μόνος σου, καθώς αυτή δεν αφήνει την Πρέβεζα, την Αθήνα και την Ελλάδα. Ένας από τους λόγους ήταν η γυναίκα μου. Μείναμε γιατί μας άρεσε η Ελλάδα.
Στο μεταξύ, γίνομαι υπεύθυνος του μεταπτυχιακού τμήματος. Με παίρνει τηλέφωνο ένας βουλευτής. Το 1997-98, από ένα από τα "μεγάλα κόμματα". Και μου λέει ότι η... Γιαννούλα ή ο Γιαννάκης (τυχαίες αναφορές) είναι εξαιρετικό παιδί και πρέπει να βασιστείτε πάνω του ή πάνω της. Δεν το έχετε καλέσει στις συνεντεύξεις. Θα δείτε το λάθος σας. Του εξηγώ ότι εμείς δεν κάνουμε τέτοια πράγματα και κλείνω το τηλέφωνο. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα επόμενα 6 χρόνια δε με πήρε κανείς τηλέφωνο. Παρ' όλο, δηλαδή, που στη χώρα μας υπάρχει το πελατειακό σύστημα, το πρώτο μάθημα που πήρα εγώ είναι ότι αυτό μπορεί να αλλάξει. Αν θέσεις τους κανόνες και πεις δεν λειτουργούμε έτσι, μαθαίνει ο κόσμος και λειτουργεί αναλόγως. Ο τρόπος να αλλάξεις μία κοινωνία, είναι αυτό το παράδειγμα. Το ΤΕΙ το δικό σας είναι ένα καλό παράδειγμα”.
Στάθηκε στο γεγονός ότι η οικονομική επιστήμη είναι μία κοινωνική επιστήμη και συμπλήρωσε:
“Πιστεύετε ότι ο καπιταλισμός πηγαίνει καλά και άρα βασική μας υποχρέωση είναι να εξηγήσουμε περιόδους που δεν πάει καλά; Ή αντιθέτως έχετε την άποψή ότι γενικώς δεν πάει καλά ο καπιταλισμός. Η απάντηση που δίνεις σε μία εύκολη ερώτηση μαρτυρά πολλά. Αν είσαι ετερόδοξος οικονομολόγος στην ουσία δεν πιστεύεις ότι πάει καλά ο καπιταλισμός και άρα σε όρους απασχόληση, αύξηση πραγματικών μισθών, ευημερία δεν πάει καλά και έτσι πρέπει να εξηγήσεις τις περιόδους που πηγαίνει καλά.
Στις δεκαετίες '50 και '60 είχαμε σχεδόν πλήρη απασχόληση στις δυτικές χώρες, είχαμε αύξηση στο μισθό, είχαμε κοινωνικό κράτος, αποτέλεσμα του οποίου είμαι εγώ. Μεγάλωσα σε μία χώρα, σε μία εποχή που ο καπιταλισμός πήγαινε καλά. Ο καπιταλισμός της Βρετανίας όχι μόνο πλήρωσε τα δίδακτρά μου, αλλά μου έδωσε και επιπλέον λεφτά για να ζήσω. Σα να έχω ένα μισθό. Και στεναχωριέμαι όταν πανεπιστημιακοί της δικής μου γενιάς, όταν είχαν όλα αυτά τα προνόμια, δε βλέπουν το λόγο αυτά τα προνόμια να περάσουν σε νέες γενιές.
Οι εναλλακτικοί οικονομολόγοι προσπαθούν να δουν τι ήταν τόσο ιδιαίτερο τις δεκαετίες αυτές”.
“Στο μεγαλύτερο έργο του Μαρξ, το Κεφάλαιο, έχει έναν υπότιτλο στην κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας. Και επειδή στην Αριστερά μπορούμε να τσακωνόμαστε για το οτιδήποτε, μπορούμε να διαφωνούμε για το τι σημαίνει η κριτική της αστικής πολιτικής οικονομίας. Η μία ερμηνεία είναι ότι υπάρχουν αστοί οικονομολόγοι και εμείς θα έχουμε μία αριστερή οικονομία. Θα έχουμε αριστερά οικονομικά. Η δεύτερη όμως είναι πιο βαθιά ερμηνεία. Που λέει ότι δεν είναι το λάθος ότι υπάρχει δεξιά οικονομία. Είναι ότι η κατηγορία της πολιτικής οικονομίας είναι λάθος. Δε μπορούμε να αναλύσουμε την οικονομία χωρίς την κοινωνία, χωρίς την ηθική, τη φιλοσοφία κ.ο.κ.”.
“Οι ΗΠΑ από το 1870 μέχρι και πριν την κρίση το 2009. Για 100 χρόνια από το 1870-1970 θα σας έδειχνα ότι η παραγωγικότητα αύξανε σχεδόν το ίδιο με τον πραγματικό μισθό. Οι δύο γραμμές είναι σχεδόν ίδιες. Σημαίνει ότι ο κόσμος της εργασίας στις ΗΠΑ, συμμετείχε στην αύξηση του πλούτου. Κάθε δεκαετία αυξανόταν ο μισθός όσο και η παραγωγικότητα. Το 1970 η παραγωγικότητα συνεχίζει να αυξάνεται όσο τα προηγούμενα χρόνια και ο πραγματικός μισθός δεν αυξάνεται καθόλου. Έχουμε μία κοινωνία που ο κόσμος της εργασίας δε συμμετέχει στην αύξηση του πλούτου.
Ένα εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι το 1970, το 0,1% των πιο πλούσιων Αμερικανών είχαν 23 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο κομμάτι του πλούτου από το 90%. Πριν από τρία χρόνια το 0,1% των πιο πλούσιων Αμερικανών έχει ακριβώς το ίδιο με το 90%. Έτσι εξηγείται η κρίση. Γιατί η κρίση στην Αμερική άρχισε από δάνεια στους πιο φτωχούς Αμερικανούς (ισπανόφωνους, αφροαμερικανούς, άστεγους κ.α.), ενώ δεν αυξάνεται ο μισθός -αν και αυξάνεται ελάχιστα το οικογενειακό εισόδημα, με τη συμμετοχή των γυναικών, την αύξηση των ωρών εργασίας κ.α.- και δανείζονται. Και το χρηματοπιστωτικό σύστημα παίρνει αυτά τα δάνεια, τα κάνει πακετάκια, δομημένα ομόλογα, αρχίζουν να πουλιούνται και στη συνέχεια δεν έχουν την αξία που λένε πως έχουν. Το νήμα αρχίζει από την προσπάθεια των πιο φτωχών Αμερικανών να συμμετέχουν στον πλούτο, όχι μέσω της αύξησης του μισθού, αλλά με δανεισμό. Και αυτός ο δανεισμός δεν ήταν δυνατό να συνεχιστεί για πάντα. Τα τελευταία 30 χρόνια έχουμε αύξηση δανείων και υπερχρέωση όλων των κατηγοριών. Αυτό δεν υπήρχε πριν στον καπιταλισμό.
Σύγκριση Ιταλίας-Ελλάδας. Τα τελευταία 20 χρόνια η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν πολύ μικρή αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Η μόνη διαφορά είναι ότι το ελληνικό εισόδημα πήγε πολύ ψηλά και έπεσε απότομα, ενώ οι Ιταλοί έχουν σχεδόν 30 χρόνια που δεν έχουν ανάπτυξη και το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν έχει αυξηθεί σχεδόν καθόλου. Μάλιστα το ελληνικό κατά κεφαλήν εισόδημα έχει αυξηθεί πιο πολύ τα τελευταία 30 χρόνια παρά την αύξηση και τη μείωση πριν και μετά την Κρίση.
Οι Ιταλοί έχουν ακόμη ένα πρόβλημα μεγαλύτερο από το δικό μας. Αν πάρεις την Κεντρική Ιταλία η ανεργία είναι 10%. Καθώς πας βόρεια πηγαίνει στο 8, στο 5, στο 3%, μέχρι να φτάσεις στο Τορίνο. Αν πας όμως νότια η ανεργία φτάνει και το 20%. Έχουμε μία χώρα στο ευρώ και έχει αυτή τη συμπεριφορά. Καμία αύξηση του εισοδήματος σε 30 χρόνια και συγχρόνως αυτή τη διαφορετικότητα.
Έτσι εξηγείται και η ψηφοφορία στην Ιταλία. Τους λένε λαϊκιστές και μπορεί να είναι, αλλά πρέπει να κοιτάξεις κάτω από τον τίτλο. Πρέπει να ρωτήσεις γιατί ψηφίζουν αυτά τα κόμματα. Αυτά τα στοιχεία όμως εξηγούν τα πάντα. Εξηγούν μία οικονομία που δεν έχει ανάπτυξη και έχει κοινωνικά προβλήματα.
Η Βρετανία έχει σταθερούς μισθούς τα τελευταία 20 χρόνια. Έχει ένα Λονδίνο στο Νότο, όπου πάνε καλά τα πράγματα και μία Βόρεια Αγγλία που δεν πάνε καλά. Δε θα πέσετε από τα σύννεφα αν σας πω ότι το Λονδίνο και το πλούσιο κομμάτι ψήφισε να μείνει στην Ευρώπη η Αγγλία, ενώ το βόρειο ψήφισε να φύγουν.
Αν θέλετε ως οικονομολόγοι να καταλάβουμε γιατί πηγαίνει καλά ο Τραμπ, ο Φάραντζ και αυτά τα κόμματα στην Ιταλία, πρέπει να δείτε τις κοινωνικές ρίζες της Κρίσης, πριν και μετά από αυτή”.
“Έρχονται οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι και μας λένε -με αυτό μεγάλωσα και με αυτό θα πεθάνω- πρώτα θα αυξήσουμε την πίτα και μετά θα τη μοιράσουμε. Τι να μοιράσουμε αν δεν έχουμε πίτα; Μόνο που ο τρόπος που προτείνουν για να αυξηθεί, αδυνατίζει όλες αυτές τις συλλογικότητες, τη δυνατότητα που έχουν να επηρεάσουν τη διανομή. Κάθε φορά που θα ακούτε πρώτα να μεγαλώσουμε την πίτα και μετά να τη μοιράσουμε να ξέρετε ότι είναι εκ του πονηρού”.
“Καθώς η Ελλάδα μπαίνει στην ΕΟΚ και αρχίζουν και μειώνονται οι προστασίες και αυξάνονται οι περιορισμοί, αρχίζει μία μεγάλη αποβιομηχανοποίηση. Συγχρόνως θέλουμε να μπούμε στο ευρώ, αλλά χάνουμε το εργαλείο της υποτίμησης. Σε αυτή την αποβιομηχανοποίηση, ποιος αναγνωρίζει και ποιος αντιδρά; Στην εποχή του Σημίτη, στη φιλελεύθερη οικονομία, η απάντηση είναι κανένας. Πηγαίνει καλά η οικονομία με μεγάλη ανάπτυξη. Αυτή η ανάπτυξη βασίζεται στο εύκολο χρήμα, στο φθηνό χρήμα και σε μεγάλα έργα. Δεν υπάρχει κάποιο κέντρο που φέρνει την Κυβέρνηση, την Αντιπολίτευση, τους κοινωνικούς φορείς στο τραπέζι και λέει ότι εδώ έχουμε ένα αναπτυξιακό πρόβλημα. Έτσι όπως πάμε δημιουργούμε χρέη και δεν κάνουμε βιώσιμη ανάπτυξη. Δεν υπάρχει η ικανότητα της Πολιτείας να μπορεί να καταλάβει το φαινόμενο και να αντιδράσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χειροτέρεψε ακόμη τα πράγματα στα 10 χρόνια πριν την Κρίση, γιατί ενώ στην αρχική περίοδο οι βασικές ροές ήταν μέσα από τα προγράμματα, άρχισαν οι πιέσεις λόγω της διεύρυνσης της ΕΕ, να υπάρχουν λιγότερα χρήματα στις ετήσιες ροές για την ανάπτυξη και πήγαμε σε ροές από τις τράπεζες. Η Ελλάδα δεν είχε το thinking capacity, αυτές τις ροές να τις χρησιμοποιήσει στο βέλτιστο σημείο και όταν έγιναν ιδιωτικές ροές πήγαμε σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες, σε ακίνητα και σε project άσχετα.
Το λάθος ήταν είτε ότι το κράτος θα τα κάνει όλα ή ότι δε μπορεί να κάνει τίποτα. Στη μεγάλη περίοδο του καπιταλισμού, το κράτος ήταν καθοδηγητής σε πράγματα όπως η google, το facebook κ.α. Τώρα είναι δις η αξία τους, αλλά ήταν επενδυτικές παρεμβάσεις του κράτους. Και αυτό έχει σταματήσει τώρα”.
“Έχουμε μία περίοδο του καπιταλισμού με απίστευτη διαφθορά. Αυτό που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, είναι αυτή η αίσθηση του δημόσιου συμφέροντος”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.