Χάρης Ναξάκης: Τι λέει για την Άρτα το Πνευματικό Μνημόνιο; "Ακαλλιέργητοι και Αμόρφωτοι Αρτινοί! Ξενοδοχείο το Ξενία και πολύ σας πέφτει!"

Σκληρό άρθρο με κοφτερές ερωτήσεις και διαπιστώσεις που πονάνε, όπως όλες οι αλήθειες...

Το Πνευματικό Μνημόνιο: Ακαλλιέργητοι και Αμόρφωτοι Αρτινοί! Ξενοδοχείο το Ξενία και πολύ σας πέφτει!
   Ο Ηράκλειτος θρηνούσε για την ολιγότητα των ανθρώπων και τον Δημόκριτο τον ονόμαζαν γελασίνον γιατί γελούσε με τη ματαιότητα των ανθρώπων. Πως άραγε πρέπει να χαρακτηριστούν οι νυν φιλολογούντες ηγήτορες της κίνησης Πολιτών Παρέμβαση και οι ετερόκλητοι όψιμοι υποστηρικτές τους; Δεν έχω σκοπό να παρασυρθώ σε ένα παραλήρημα απαξιωτικών εκφράσεων όπως πράττουν ορισμένοι εμπλεκόμενοι στο διάλογο για την τύχη του Ξενία. Ούτε θα αναφερθώ ονομαστικά σε πρόσωπα, αλλά μόνο στις πράξεις, τις παραλείψεις και τις ιδέες τους, που δεν είναι βέβαια στο απυρόβλητο στο βαθμό που εκτίθενται δημόσια. Ας σταματήσει λοιπόν η κακόγουστη αγιοποίηση κάποιων από ορισμένα μέσα ενημέρωσης. Ανιδιοτελώς προσφέρουμε στα κοινά, ή δεν είναι έτσι;
   Θέλω επίσης να ξεκαθαρίσω ότι δεν ανήκω σε κανένα κομματικό μηχανισμό και τη μόνη ιδιότητα που αναγνωρίζω στον εαυτό μου είναι του πολίτη, του μετέχοντος στα κοινά του Δήμου, με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου.
   Είναι πράγματι φιλότιμη η προσπάθεια μεγάλου μέρους του τοπικού τύπου, που είναι συνυπεύθυνος για τη μετατροπή των Αρτινών σε εκλογική πελατεία των κομμάτων εξουσίας, σε υπηκόους και όχι σε πολίτες, να εμφανίσουν τη συζήτηση για τη χρήση του Ξενία ως ενδοκομματική διαμάχη του Συριζα. Πετώντας την μπάλα στην εξέδρα δεν μιλάς για την ταμπακιέρα. Άλλωστε χρόνια τώρα το ίδιο κάνουν. Για την καθυστέρηση στην ανάπτυξη της πόλης φταίνε οι Γιαννιώτες, το κράτος, οι ξένοι, οι άλλοι. Ποτέ εμείς.
   Ας πιάσουμε όμως νηφάλια το νήμα από την αρχή. Πριν λίγες μέρες σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου και με σύμφωνη γνώμη του συλλόγου Πολιτών Παρέμβαση αποφασίστηκε να δοθεί το Ξενία σε ιδιώτη για τουριστική εκμετάλλευση. Μετά τις έντονες αντιπαραθέσεις που ακολούθησαν συνεδρίασε εκτάκτως και εκ των υστέρων το ΔΣ του συλλόγου, του οποίου στο παρελθόν διετέλεσα μέλος και αποφάσισε ότι: επιβεβαιώνει με ψήφους έξι έναντι μίας την απόφαση του Φεβρουαρίου του 2012 για ιδιωτικοποίηση του Ξενία μέσω της μετατροπής του σε ξενοδοχείο-καφέ-εστιατόριο. Με τη λειτουργία του αυτή ικανοποιείται το πάγιο αίτημα για «κάστρο ανοιχτό για όλο το λαό», εξασφαλίζεται η 24ωρη πρόσβαση στο κάστρο και η δυνατότητα οργάνωσης και πραγματοποίησης στο Ξενία (βλέπε ξενοδοχείο) και στο Κάστρο πνευματικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων.
   Μετά από αυτή την απόφαση οι απορίες και τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι εύλογα:
      · Με πόσες ψήφους πάρθηκε η απόφαση του Φεβρουαρίου του 2012; Είναι γραμμένη στα πρακτικά; Γιατί σχεδόν κανένα από τα εκατό και πλέον μέλη του συλλόγου δεν γνώριζαν αυτή την εν κρυπτώ απόφαση;
      · Ο σύλλογος Πολιτών Παρέμβαση από τη σύστασή του είχε ως βασικό αίτημα «κάστρο ανοιχτό για όλο το λαό-δημόσια χρήση του Ξενία για πολιτιστικές και κοινωνικές χρήσεις.» Ποιος δίνει το δικαίωμα πραξικοπηματικά σε κάποιους χωρίς την προσφυγή στην ΓΣ των μελών, να αλλοιώνουν τις θέσεις του συλλόγου; Τα μέλη δεν είναι κουκιά για τις καρέκλες κάποιων. Η εκ των υστέρων σύγκλιση της ΓΣ του συλλόγου για τις 5 Δεκεμβρίου κι αφού προηγουμένως έδρασαν σαν λαγοί για να νομιμοποιήσουν κοινωνικά την ιδιωτικοποίηση του Ξενία, είναι προσχηματική.
      · Γιατί χρειάζεται κι άλλο ξενοδοχείο στην Άρτα και μάλιστα δεσμεύοντας δημόσιο χώρο; Αλήθεια πρόσφατα δεν έκλεισε ένα; Έγινε μήπως καμιά μελέτη από κάποιο φορέα που αποδεικνύει ότι η τουριστική ζήτηση στην πόλη της Άρτας είναι αυξημένη και δεν καλύπτεται από την υπάρχουσα υποδομή; Αλλά ακόμα και αν υπήρχε (που δεν υπάρχει) αυξημένη τουριστική ζήτηση τι θα προσέθετε ένα ακόμα ξενοδοχείο με μόλις καμιά τριανταριά κλίνες από την άποψη της εισροής εισοδημάτων και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης; Σχεδόν τίποτα ή έστω ελάχιστα οφέλη για την πόλη. Όπως άλλωστε πρόσφατα παρατήρησε ο άνθρωπος που σχεδίασε το Ξενία (ο αρχιτέκτονας Ζήβας), το Ξενία διαθέτει λίγες κλίνες και μεγάλους ελεύθερους χώρους. Το γεγονός αυτό συνηγορεί ότι είναι περισσότερο κατάλληλο, με λίγες μετατροπές, για χρήσεις πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου παρά για τουριστικούς λόγους.
      · Αλήθεια τι υπονοεί η πρόσφατη απόφαση του ΔΣ του συλλόγου των Πολιτών Παρέμβαση όταν λέει ότι με την εκχώρηση του Ξενία και 4 στρεμμάτων γύρω από αυτό σε ιδιώτη για τη λειτουργία του ως ξενοδοχείο-καφέ-εστιατόριο εξασφαλίζεται η δυνατότητα οργάνωσης και πραγματοποίησης μέσα σ’ αυτό πνευματικών –κοινωνικών εκδηλώσεων; Πίσω από αυτές τις αθώες, κομψές εκφράσεις τι κρύβεται; Η εμπορευματοποίηση της πολιτιστικής δραστηριότητας της πόλης. Αν μέχρι σήμερα οι ομιλίες, τα συνέδρια, οι παρουσιάσεις βιβλίων και κάθε λογής κοινωνικοπολιτικές δραστηριότητες γινόταν σχεδόν πάντα χωρίς αντίτιμο σε δημόσιους χώρους ή σε αίθουσες πολιτιστικών συλλόγων της πόλης, από τώρα και μετά όλα θα έχουν την τιμή τους, από τον καφέ μέχρι την ενοικίαση των χώρων του Ξενία και της υποδομής του. Συγχαρητήρια. Να είστε και οι πρώτοι που θα εγκαινιάσετε τους χώρους αυτούς. Ο ρεαλισμός σας είναι κυνισμός.
   Θα σας πρότεινα μάλιστα σε καινούργια συνεδρίαση του ΔΣ του συλλόγου να προτείνετε να επεκταθεί η καινοτόμος αυτή πρόταση στο σύνολο των μνημείων και των δημοσίων χώρων της πόλης:
      Ø Να ενοικιαστεί η Παρηγορήτρια σε ιδιώτη για την χρήση της ως βυζαντινό μουσείο, όπως και το Ιμαρέτ
      Ø Να παραχωρηθεί για 30 χρόνια το γεφύρι σε κάποια από τις παρακείμενες καφετέριες για να τοποθετήσει τραπεζάκια
      Ø Να παραχωρηθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία το στρατόπεδο Παπακώστα για να δημιουργηθεί Mall (εμπορικό κέντρο)
   Στην προσπάθειά τους να νομιμοποιήσουν την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για το Ξενία παρουσιάζοντάς την ως μονόδρομο και να στηρίξουν την απούσα, τώρα και δύο τρία χρόνια, ηγεσία της κίνησης Πολιτών Παρέμβαση από κάθε κοινωνική δραστηριότητα, παρενέβησαν διάφοροι εκθέτοντας τις απόψεις τους. Καταγράφω ορισμένες από αυτές και δίνω τις πρέπουσες απαντήσεις.
      v «Το Ξενία είναι φτιαγμένο για ξενοδοχείο και όχι για πνευματικό κέντρο. Υπάρχουν άλλα κτήρια γι αυτό το σκοπό, όπως το αρχοντικό Παπακώστα. Ποιος θα διαθέσει 2 έως 3 εκατομμύρια ευρώ για την αποκατάστασή του, που θα βρεθούν τα λεφτά;»: Τα χρήματα για την αποκατάστασή του Ξενία, τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος του θα βρεθούν εκεί που θα τα βρείτε κι εσείς για να αποκαταστήσετε το ετοιμόρροπο αρχοντικό Παπακώστα.
      v «Οι δημόσιοι χώροι και οι υποδομές τους υπολειτουργούν, είναι εγκαταλελειμμένοι και βρώμικοι. Δες τις τουαλέτες στη Διώνη.»:  Κάθε δημόσιος χώρος είναι άθλιος, μόνο στην ιδιωτική πρωτοβουλία υπάρχει αρχοντιά. Έλεος παιδιά! Βρείτε καλύτερο επιχείρημα για την αθώωση της εκάστοτε Δημοτικής αρχής από τις ευθύνες της. Εκτός των άλλων βέβαια η παραπάνω άποψη υπονοεί ότι η ανθρώπινη φύση είναι μόνο ιδιοτελής και για να τιθασευτεί χρειάζεται το βούρδουλα του άρχοντα, του επιχειρηματία.
      v «Ποιος μας εγγυάται, αν το Ξενία αξιοποιηθεί από το Δήμο,ότι δεν θα έρθει μετά από 10 χρόνια ένας δήμαρχος να πει ότι το κλείνει επειδή μας βάζει μέσα;»: Ο ίδιος που μας εγγυάται ότι ένας ιδιώτης δεν θα πεί το ίδιο, αφήνοντας τους εργαζόμενους απλήρωτους και έχοντας προηγουμένως βγάλει τα χρήματά του σε μια τράπεζα του εξωτερικού.
      v «Η πόλη έχει αίθουσες για πολιτισμό- Δημοτική Πινακοθήκη, Σκουφάς, Μακρυγιάννης- τι χρειαζόμαστε ακόμα ένα χώρο πολιτισμού;»: Ασθενές επιχείρημα. Δεν μιλάμε για τη χρήση δύο-τριών αιθουσών αριστερά και δεξιά, αλλά για τη δημιουργία ενός ζωντανού πολυχώρου που θα στεγάζει πολιτιστικές δραστηριότητες, κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου, εκθετήριο τοπικών προϊόντων, παραδοσιακό καφενείο, κοινωνικό παντοπωλείο, μη κυβερνητικές οργανώσεις, γραφεία επιστημονικών συλλόγων .
      v «Ο δημοτικός κινηματογράφος Ορφέας κλειστός λόγω έλλειψης θεατών, το τουριστικό περίπτερο κλειστό, η δημοτική πινακοθήκη και το αρχαιολογικό μουσείο το επισκέπτονται ελάχιστοι... Ας τελειώσει το παραμύθι με τα κέντρα πολιτισμού. Χώροι υπάρχουν, άνθρωποι που να τα επισκέπτονται δεν υπάρχουν…. Οι Αρτινοί δεν αγαπούν την πόλη τους, ό,τι έγινε ξεκίνησε με πρωτοβουλία Αρτινών που μένουν στην Αθήνα.»: Το ακούσαμε κι αυτό. Η πνευματική ελίτ του τόπου και μάλιστα εξ Αθηνών ορμώμενη διαπιστώνει με μπόλικη δόση υπεροψίας ότι υπάρχει κορεσμός προσφοράς πολιτιστικών υποδομών και έλλειψη ζήτησης πολιτιστικών αγαθών λόγω αμορφωσιάς των Αρτινών. Τι μας χρειάζεται λοιπόν; Ένα πολιτιστικό μνημόνιο, μερικά καφέ ακόμα, κανένα ξενοδοχείο και όπως έγραψε κάποιος να κάνουμε επιτέλους πάρκινγκ την πλατεία Σκουφά και να ντύσουμε τα υπό ανάπτυξη ψαροπλιά με λίγο μέταλλο και γυαλί για να γίνουμε μοντέρνοι.

Υ.Γ. Για μας το Κάστρο και το Ξενία είναι ένα κοινό αγαθό. Κοινά είναι τα αγαθά (νερό, αέρας, γνώση, βιοποικιλότητα, δημόσιοι χώροι) που ικανοποιούν συλλογικές ανάγκες και θεμελιώνουν κοινωνικά δικαιώματα. Ανήκουν σε όλους και σε κανέναν, διότι όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά και κανείς να μην μπορεί να επικαλείται πάνω τους αποκλειστικές αξιώσεις. Η διαχείριση τους εμπνέεται από την αρχή της αλληλεγγύης, διότι ενσωματώνουν τη διάσταση του μέλλοντος, με την έννοια ότι πρέπει να τα διαχειριζόμαστε προς το συμφέρον των μελλοντικών γενεών. Τα αγαθά αυτά δεν πρέπει να θεωρούνται εμπορεύματα με στόχο το κέρδος, να αποσπώνται δηλαδή από την κοινή κάρπωση και να αποδίδονται σε μεμονωμένους ιδιοκτήτες. Η ιδιωτικοποίησή τους σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τα μοιραζόμαστε με τους άλλους και να τα απολαμβάνουμε χωρίς να πληρώνουμε μια τιμή γι’ αυτά. Όταν ένα κοινό αγαθό υποβιβάζεται σε ιδιωτικό το τίμημα είναι η ανισότιμη πρόσβαση σ’ αυτό. Η μάχη για τα κοινά αγαθά είναι μια μάχη ενάντια στη θρησκεία του κέρδους.  

Ναξάκης Χάρης  
Καθηγητής ΤΕΙ Ηπείρου, Συγγραφέας

   σημ. Τηλεβόα: Φαίνεται ότι θα είναι πολύ ενδιαφέρουσα η Γ.Σ. του Συλλόγου "Πολιτών Παρέμβαση" την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου στις 5:30 μμ στον Μακρυγιάννη...