Τι κάνει και τι ΔΕΝ κάνει η Ν.Δ. με αυτόν τον νόμο...
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. παρουσίασε πριν από λίγες μέρες το σχέδιο νόμου για το «επιτελικό κράτος». Πριν δούμε τι «κάνει» η κυβέρνηση με αυτόν τον νόμο, πρέπει να δούμε τι ΔΕΝ «κάνει»:
● Δεν ασχολείται ούτε ενδιαφέρεται για «αποκομματικοποίηση» του κράτους και της διοίκησης. Αν την ενδιέφερε κάτι τέτοιο θα κρατούσε την εμβληματική πολιτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τη σύσταση του Μητρώου Επιτελικών Στελεχών της Διοίκησης (που αριθμεί ήδη 3.000 στελέχη υψηλών προσόντων), σκοπός του οποίου ήταν η στελέχωση όλων των θέσεων ευθύνης του Δημοσίου με κριτήρια τη διαφάνεια, τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, την επαγγελματική εμπειρία, και θα κρατούσε βεβαίως το ανεξάρτητο τύποις και ουσία ΕΣΕΔ (Εθνικό Συμβούλιο Επιλογής Διοικήσεων). Προφανώς, επίσης, θα επιτάχυνε τις διαδικασίες εφαρμογής του Μητρώου, διαδικασίες που πράγματι καθυστέρησαν και με τη δική μας κυβέρνηση.
● Δεν συγκροτεί κανένα «κράτος Μητσοτάκη», όπως μια βιαστική κριτική θέλει να προσάψει. Το «επιτελικό κράτος» της Ν.Δ. δεν αποσκοπεί σε μια προσωποκεντρική διοίκηση. Αποτελεί μια βαθιά οπισθοδρομική τομή για τη διοίκηση, από την οποία στερεί αρμοδιότητες και πεδία άσκησης πολιτικής, αλλοιώνει τη σύνθεση του ανθρώπινου δυναμικού της και μεταφέρει εξουσία και αποφάσεις έξω από τη σφαίρα του ελέγχου της. Το «επιτελικό κράτος» υποβαθμίζει τη δημόσια διοίκηση στο σύνολό της, τη σπρώχνει στην απαξία και την αδράνεια.
● Δεν την ενδιαφέρει κανένας «εξορθολογισμός» και καμία αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Δημοσίου. Το «επιτελικό κράτος» συγκροτείται ακριβώς για να αφήσει «χώρο» στην ιδιωτικοποίηση δημόσιων λειτουργιών. Το «επιτελικό κράτος» είναι μια «στιγμή» στην οικονομική στρατηγική της Ν.Δ.
Τι «κάνει» λοιπόν αυτή η πολιτική:
● Εμβαθύνει την κεντρική ιδέα του νεοφιλελευθερισμού για τη δημόσια διοίκηση. Διαχωρίζει τον σχεδιασμό της (διοικητικής) πολιτικής από την εφαρμογή της και την εφαρμογή της από τον έλεγχο. Κατατέμνει και θεσμικά πλέον τη διοικητική ύλη, αποδίδοντας τον σχεδιασμό και τη στρατηγική ευθύνη στην Αυτοτελή Υπηρεσία «Προεδρία της Κυβέρνησης», η οποία διαρθρώνεται τυπικά και ουσιαστικά ως υπερυπουργείο (περιλαμβάνει 6 Γενικές Γραμματείες, 440 οργανικές θέσεις και την εποπτεία της ΕΥΠ, του Εθνικού Τυπογραφείου, της ΕΡΤ και του ΑΠΕ).
Στην υπόλοιπη κεντρική διοίκηση των υπουργείων αφήνεται ένα μέρος της εφαρμογής και μόνον της πολιτικής. Ο έλεγχος έτσι κι αλλιώς ανατίθεται σε νέα Ανεξάρτητη Αρχή (κομβική ιδέα επίσης του νεοφιλελευθερισμού, να αποδίδονται κρίσιμες λειτουργίες του κράτους σε ανεξέλεγκτα από τον πολιτικό έλεγχο διοικητικά υβρίδια).
● Προχωρά ένα βήμα παραπέρα την ιδέα της ιδιωτικοποίησης, «ιδιωτικοποιώντας» πλέον ένα σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης. Στην Προεδρία της Κυβέρνησης, την «καρδιά» του «επιτελικού κράτους», θα υπηρετούν 110 μετακλητοί υπάλληλοι σε οργανικές θέσεις, σε σύνολο 440. Με άλλα λόγια, το 23% θα προέρχεται εκτός δημοσίου τομέα, αφήνοντας ανοικτά μια σειρά ζητημάτων υπαγωγής και λογοδοσίας των συγκεκριμένων υπαλλήλων.
Από τη σκοπιά της «ιδιωτικοποίησης» του ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να ιδωθεί γενικότερα η έκρηξη του αριθμού των μετακλητών υπαλλήλων μόνον στην κυβέρνηση, που ξεπερνά αυτήν τη στιγμή τα 700 άτομα. Στον αριθμό αυτόν θα πρέπει να προστεθούν και οι μετακλητοί σε επικεφαλής οργανισμών και Νομικών Προσώπων Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου. Στην ουσία είμαστε μπροστά σε μια πολύ σοβαρή επιχείρηση παράκαμψης της δημοσιοϋπαλληλίας και των αρμοδιοτήτων της.
● Αντιφάσκει η πολιτική του «επιτελικού κράτους» με τις διακηρύξεις της Ν.Δ. για μείωση του μισθολογικού κόστους του Δημοσίου και εφαρμογή του 1:5 στο Δημόσιο; Οχι μόνον δεν αντιφάσκει, αλλά βρίσκεται σε απόλυτη συνέπεια.
Γιατί το «επιτελικό κράτος» (δηλαδή η «Προεδρία της Κυβέρνησης») τραβώντας επάνω του αρμοδιότητες από τα επιμέρους υπουργεία θα μπορεί πολύ ευκολότερα να απορροφήσει κραδασμούς από την εφαρμογή τού 1:5. Στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης, όπως μπορεί κανείς να διαβάσει πίσω από τις γραμμές του «επιτελικού κράτους», είναι τα επόμενα χρόνια να μην προχωρήσει σε καμία πρόσληψη στο Δημόσιο πέραν των οριακά απαραιτήτων.
Κάθε δομή του Δημοσίου που θα «κλείνει» ή θα αδυνατεί να λειτουργήσει θα αποτελεί και μια ευκαιρία για τον ιδιωτικό τομέα. Ακόμη χειρότερα, θα μπορεί να καταργήσει δομές επιμέρους υπουργείων λόγω μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην «Προεδρία της Κυβέρνησης» (Διευθύνσεις, Τμήματα, ακόμα και Γενικές Διευθύνσεις) και άρα θα μπορεί ακόμη και να θέσει θέμα απολύσεων στον δημόσιο τομέα (όταν καταργείται η οργανική θέση δεν τίθεται θέμα μονιμότητας).
Για τη δημόσια διοίκηση και τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα ανοίγει μια δύσκολη περίοδος. Υπάρχουν όμως πολλές δυνάμεις, πλέον, που μπορούν να αποτρέψουν μια καταστροφική διαδικασία και να συγκροτήσουν ένα δημοκρατικό πρόγραμμα για το κράτος και τη διοίκηση.
* γράφει ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α' Αθήνας, πρ. αναπλ. υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. παρουσίασε πριν από λίγες μέρες το σχέδιο νόμου για το «επιτελικό κράτος». Πριν δούμε τι «κάνει» η κυβέρνηση με αυτόν τον νόμο, πρέπει να δούμε τι ΔΕΝ «κάνει»:
● Δεν ασχολείται ούτε ενδιαφέρεται για «αποκομματικοποίηση» του κράτους και της διοίκησης. Αν την ενδιέφερε κάτι τέτοιο θα κρατούσε την εμβληματική πολιτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για τη σύσταση του Μητρώου Επιτελικών Στελεχών της Διοίκησης (που αριθμεί ήδη 3.000 στελέχη υψηλών προσόντων), σκοπός του οποίου ήταν η στελέχωση όλων των θέσεων ευθύνης του Δημοσίου με κριτήρια τη διαφάνεια, τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, την επαγγελματική εμπειρία, και θα κρατούσε βεβαίως το ανεξάρτητο τύποις και ουσία ΕΣΕΔ (Εθνικό Συμβούλιο Επιλογής Διοικήσεων). Προφανώς, επίσης, θα επιτάχυνε τις διαδικασίες εφαρμογής του Μητρώου, διαδικασίες που πράγματι καθυστέρησαν και με τη δική μας κυβέρνηση.
● Δεν συγκροτεί κανένα «κράτος Μητσοτάκη», όπως μια βιαστική κριτική θέλει να προσάψει. Το «επιτελικό κράτος» της Ν.Δ. δεν αποσκοπεί σε μια προσωποκεντρική διοίκηση. Αποτελεί μια βαθιά οπισθοδρομική τομή για τη διοίκηση, από την οποία στερεί αρμοδιότητες και πεδία άσκησης πολιτικής, αλλοιώνει τη σύνθεση του ανθρώπινου δυναμικού της και μεταφέρει εξουσία και αποφάσεις έξω από τη σφαίρα του ελέγχου της. Το «επιτελικό κράτος» υποβαθμίζει τη δημόσια διοίκηση στο σύνολό της, τη σπρώχνει στην απαξία και την αδράνεια.
● Δεν την ενδιαφέρει κανένας «εξορθολογισμός» και καμία αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του Δημοσίου. Το «επιτελικό κράτος» συγκροτείται ακριβώς για να αφήσει «χώρο» στην ιδιωτικοποίηση δημόσιων λειτουργιών. Το «επιτελικό κράτος» είναι μια «στιγμή» στην οικονομική στρατηγική της Ν.Δ.
Τι «κάνει» λοιπόν αυτή η πολιτική:
● Εμβαθύνει την κεντρική ιδέα του νεοφιλελευθερισμού για τη δημόσια διοίκηση. Διαχωρίζει τον σχεδιασμό της (διοικητικής) πολιτικής από την εφαρμογή της και την εφαρμογή της από τον έλεγχο. Κατατέμνει και θεσμικά πλέον τη διοικητική ύλη, αποδίδοντας τον σχεδιασμό και τη στρατηγική ευθύνη στην Αυτοτελή Υπηρεσία «Προεδρία της Κυβέρνησης», η οποία διαρθρώνεται τυπικά και ουσιαστικά ως υπερυπουργείο (περιλαμβάνει 6 Γενικές Γραμματείες, 440 οργανικές θέσεις και την εποπτεία της ΕΥΠ, του Εθνικού Τυπογραφείου, της ΕΡΤ και του ΑΠΕ).
Στην υπόλοιπη κεντρική διοίκηση των υπουργείων αφήνεται ένα μέρος της εφαρμογής και μόνον της πολιτικής. Ο έλεγχος έτσι κι αλλιώς ανατίθεται σε νέα Ανεξάρτητη Αρχή (κομβική ιδέα επίσης του νεοφιλελευθερισμού, να αποδίδονται κρίσιμες λειτουργίες του κράτους σε ανεξέλεγκτα από τον πολιτικό έλεγχο διοικητικά υβρίδια).
● Προχωρά ένα βήμα παραπέρα την ιδέα της ιδιωτικοποίησης, «ιδιωτικοποιώντας» πλέον ένα σημαντικό μέρος του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης. Στην Προεδρία της Κυβέρνησης, την «καρδιά» του «επιτελικού κράτους», θα υπηρετούν 110 μετακλητοί υπάλληλοι σε οργανικές θέσεις, σε σύνολο 440. Με άλλα λόγια, το 23% θα προέρχεται εκτός δημοσίου τομέα, αφήνοντας ανοικτά μια σειρά ζητημάτων υπαγωγής και λογοδοσίας των συγκεκριμένων υπαλλήλων.
Από τη σκοπιά της «ιδιωτικοποίησης» του ανθρώπινου δυναμικού πρέπει να ιδωθεί γενικότερα η έκρηξη του αριθμού των μετακλητών υπαλλήλων μόνον στην κυβέρνηση, που ξεπερνά αυτήν τη στιγμή τα 700 άτομα. Στον αριθμό αυτόν θα πρέπει να προστεθούν και οι μετακλητοί σε επικεφαλής οργανισμών και Νομικών Προσώπων Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου. Στην ουσία είμαστε μπροστά σε μια πολύ σοβαρή επιχείρηση παράκαμψης της δημοσιοϋπαλληλίας και των αρμοδιοτήτων της.
● Αντιφάσκει η πολιτική του «επιτελικού κράτους» με τις διακηρύξεις της Ν.Δ. για μείωση του μισθολογικού κόστους του Δημοσίου και εφαρμογή του 1:5 στο Δημόσιο; Οχι μόνον δεν αντιφάσκει, αλλά βρίσκεται σε απόλυτη συνέπεια.
Γιατί το «επιτελικό κράτος» (δηλαδή η «Προεδρία της Κυβέρνησης») τραβώντας επάνω του αρμοδιότητες από τα επιμέρους υπουργεία θα μπορεί πολύ ευκολότερα να απορροφήσει κραδασμούς από την εφαρμογή τού 1:5. Στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης, όπως μπορεί κανείς να διαβάσει πίσω από τις γραμμές του «επιτελικού κράτους», είναι τα επόμενα χρόνια να μην προχωρήσει σε καμία πρόσληψη στο Δημόσιο πέραν των οριακά απαραιτήτων.
Κάθε δομή του Δημοσίου που θα «κλείνει» ή θα αδυνατεί να λειτουργήσει θα αποτελεί και μια ευκαιρία για τον ιδιωτικό τομέα. Ακόμη χειρότερα, θα μπορεί να καταργήσει δομές επιμέρους υπουργείων λόγω μεταφοράς αρμοδιοτήτων στην «Προεδρία της Κυβέρνησης» (Διευθύνσεις, Τμήματα, ακόμα και Γενικές Διευθύνσεις) και άρα θα μπορεί ακόμη και να θέσει θέμα απολύσεων στον δημόσιο τομέα (όταν καταργείται η οργανική θέση δεν τίθεται θέμα μονιμότητας).
Για τη δημόσια διοίκηση και τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα ανοίγει μια δύσκολη περίοδος. Υπάρχουν όμως πολλές δυνάμεις, πλέον, που μπορούν να αποτρέψουν μια καταστροφική διαδικασία και να συγκροτήσουν ένα δημοκρατικό πρόγραμμα για το κράτος και τη διοίκηση.
* γράφει ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α' Αθήνας, πρ. αναπλ. υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια κάτω από κάθε ανάρτηση εκφράζουν ΜΟΝΟ τις απόψεις των αναγνωστών που τις δημοσιεύουν.
O "Τηλεβόας" σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά προτιμά τα ελληνικά και όχι τα greeklish, το χιούμορ και όχι τις ύβρεις.
Επίσης, επειδή πιστεύει στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση μόνο για το θεαθήναι, διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά σχόλια που είναι υπέρ το δέον υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο.