Όλοι μαζί, με ενότητα, αλληλεγγύη, πίστη και υψηλό φρόνημα θα βγάλουμε τη χώρα από τη κρίση, με τη κοινωνία όρθια - VIDEO

Ομιλία στον Κήπο των Ηρώων, στο Μεσολόγγι

   Η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Όλγα Γεροβασίλη, εκπροσώπησε την κυβέρνηση στις εκδηλώσεις εορτασμού της 191ής Επετείου της Ηρωικής Εξόδου της Φρουράς των Ελεύθερων Πολιορκημένων, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου.
   Συγκεκριμένα, το απόγευμα του Σαββάτου 8 Απριλίου 2017 η κ. Γεροβασίλη συμμετείχε στην πομπή από τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος προς τον Κήπο των Ηρώων, όπου κατέθεσε στεφάνι εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης.
   Το πρωί της Κυριακής 9 Απριλίου η κ. υπουργός παραβρέθηκε, μαζί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, στη Δοξολογία, που τελέσθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος και στη συνέχεια, ακολούθησε την πομπή προς τον Κήπο των Ηρώων, όπου η κ. Γεροβασίλη εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας.

Ομιλία στον εορτασμό της 191ης Επετείου της Ηρωικής Εξόδου της Φρουράς των Ελευθέρων Πολιορκημένων, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου

"Όλοι μαζί, με ενότητα, αλληλεγγύη, πίστη και υψηλό φρόνημα θα βγάλουμε τη χώρα από τη κρίση, με τη κοινωνία όρθια"

Πολίτες του Ιερού Μεσολογγίου,

Πολίτες του ηρωικού Μεσολογγίου,

Του μαρτυρικού Μεσολογγίου,

Της δικής μας παγκόσμιας πόλης,

Του δικού μας εθνικού συμβόλου.

Πολίτες της πόλης που ύμνησε ο οικουμενικός Διονύσιος Σολωμός,

Της πόλης που λάτρεψε ο ποιητής Μπάυρον,  της πόλης για χάρη της οποίας θυσιάστηκε ο Ελβετός γιατρός Μάγερ, είμαστε σήμερα εδώ, εκατόν ενενήντα ένα χρόνια μετά.

Εκατόν ενενήντα μία φορές από τότε ξημέρωσε η Κυριακή των Βαΐων,

Εκατόν ενενήντα μία φορές οι κάτοικοι αυτού του τόπου σκόρπισαν βάγια στους ποτισμένους από το αίμα των σφαγών δρόμους,

Εκατόν ενενήντα μία φορές βίωσαν πένθιμα τα θεία Πάθη που βίωσε ο εν ύδασιν την γη κρεμάσας.

Άλλες τόσες φορές συνόδεψαν σιωπηλά τον επιτάφιο με τα μάτια σκυφτά και αναμμένο το κερί της μνήμης και της ευλάβειας,

Και άλλες τόσες πάλι ήχησαν χαρμόσυνα οι αναστάσιμες καμπάνες του θριάμβου θριαμβολογώντας, αντιλαλώνταςκαι διαλαλώντας πως ο Άδης επικράνθη.

Όμως, αγαπητές και αγαπητοί πολίτες του Μεσολογγίου,

Καμία φορά δεν ήταν πια η ίδια από τότε.

Γιατί σε κάθε χαρούμενη κωδωνοκρουσία, υπάρχει κρυμμένη και μια πένθιμη ηχώ για τους ήρωες εκείνους,

Σε κάθε σάλπισμα για την έπαρση της γαλανόλευκης σημαίας ηχεί κρυφά και μια λυπηρή στιγμιαία νότα για την έξοδο εκείνη,

Μα και σε κάθε πένθιμη κρούση της καμπάνας της Μεγάλης Παρασκευής αντηχεί και η αντίλαλος της δόξας και της τιμής μαζί με την προσδοκία της τελικής νίκης και της Ανάστασης.

Και από τότε μέχρι σήμερα ο τόπος αυτός πέρασε πολλά, φίλες και φίλοι.

Πέρασε ημέρες ταραχών μαζί με την υπόλοιπη Πατρίδα που αγκομαχούσε να ελευθερώσει τα παιδιά της αλλά και να ανορθώσει την κοινωνία της.

Είδε την Ήπειρο, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη, τη Θράκη να απελευθερώνονται,

Άκουσε για το θωρηκτό Αβέρωφ που σαν αρχαία Τριήρης έσκιζε τα κύματα του Αιγαίου ανεμίζοντας τη γαλανόλευκη στο Αρχιπέλαγος,

Συμμετείχε στο έπος του 1940 στη μεγάλο θρίαμβο του λαού μας στα βουνά της Αλβανίας,

μα βίωσε και τη ναζιστική θηριωδία των στρατευμάτων κατοχής και των ντόπιων συνεργατών τους και συμμετείχε στο μεγαλειώδες και ανεπανάληπτο λαϊκό κίνημα της Εθνικής Αντίστασης.

Βίωσε την οδύνη του Εμφυλίου Πολέμου,

Έζησε την ταραχή και την τρομοκρατία που τον συνόδευσαν και τον ακολούθησαν,

Ώσπου ένιωσε στους δρόμους του το άκουσμα από τις ερπύστριες των τανκς της δικτατορίας που φίμωσαν το λαό μας και δεν σώπασαν παρά μόνο όταν συνέβη και η στερνή εθνική συμφορά με την τραγωδία της  Κύπρου.

Ο ύστατος εκείνος ηρωισμός του Ελληνισμού συνδέεται με το λαμπρό νήμα της ιστορίας με την Έξοδο των κατοίκων της Ιερής μας Πόλης, του Ιερού μας Μεσολογγίου.

Υπάρχει αναλογία της Εξόδου του Μεσολογγίου με άλλα ιστορικά γεγονότα της Ρωμιοσύνης, που δεν της είναι γραφτό να ησυχάζει, που ένα χρόνο ζει ειρήνη και τριάντα στη φωτιά, όπως έγραφε ο μεγάλος Πυθαγόρας;

Ασφαλώς και υπάρχουν.

«Κοινή γαρ διανοία» αποφάσισαν οι κάτοικοι της Πόλης να αντισταθούν και να μην παραδώσουν την Κωνσταντινούπολη στο Μωάμεθ.

Με ασυλλόγιστο ηρωισμό πολέμησαν πολιορκούμενοι οι Σπαρτιάτες και οι Θεσπιείς στις Θερμοπύλες, όπου τα βέλη των Μήδων τους σκίαζαν κρύβοντας τον ήλιο.

Μέχρι την τελευταία σφαίρα χρησιμοποίησαν οι στρατιώτες μας υπερασπιστές των οχυρών Ρούπελ, πάλι τέτοιες μέρες του Απρίλη του 1941, κάνοντας τους Γερμανούς να μην πιστεύουν στα μάτια τους.

Σύσσωμη η Κρήτη της λεβεντιάς αντιστάθηκε για δώδεκα μέρες και δώδεκα νύχτες στους Γερμανούς εισβολείς.

Παλικαρίσια η Κοκκινιά και η Καισαριανή αντιστέκονταν κάθε μέρα, κάθε ώρα και κάθε λεπτό κρατώντας όρθια την ελληνική σημαία, δυο γειτονιές ελεύθερες που αψήφησαν την τυραννία μέσα στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Υπερήφανα ύψωναν την ελληνική σημαία στους Κορυσχάδες, όπου η επίσης ελεύθερη Ελλάδα των βουνών οργανωνόταν σε κανονικό κράτος ελευθερίας και δημοκρατίας.

Και λιονταρίσια πολέμησαν στη Μεγαλόνησο οι Κύπριοι αδερφοί μας, μαζί με τους Ελλαδίτες, και σπιθαμή προς σπιθαμή απωθούσαν τους Τούρκους στη Λευκωσία με το αίμα τους.

Ήταν όλες αυτές, και άλλες πολλές, άλλες ων ουκ έστιν αριθμός, στιγμές μοναδικής δόξας και σπάνιου μεγαλείου.

Ήταν όλες αυτές, και άλλες πολλές, ψηφίδες ματωμένες και απαστράπτουσες ταυτόχρονα, που συνθέτουν το μεγάλο, λαμπερό ψηφιδωτό της πατρίδας αυτής που η μοίρα της επιφύλαξε αυτή τη θέση της μοιραίας ομορφιάς, με τις ακρογιαλιές του Ομήρου και τα όπλα του Θεού Άρη.

Όμως όσο μεγαλείο και αν κρύβουν οι στιγμές εκείνες, η Έξοδος του Μεσολογγίου έχει αντικειμενικά το χαρακτήρα ενός μοναδικού ιστορικού γεγονότος.

Η συλλογική απόφαση της μέχρι τέλους αντίστασης, παρά την πείνα και την απόλυτη έλλειψη εφοδιασμού, είναι πρώτα από όλα μια σπουδαία ομαδική πράξη.

Και ταυτόχρονα, η οργανωμένη μαζική έξοδος όλων των εξαθλιωμένων κατοίκων μιας πόλης είναι το στοιχείο που την καθιστά πραγματικά μοναδική.

Ο Διονύσιος Σολωμός μας περιγράφει με σπαρακτικό τρόπο τη μάνα που ζηλεύει το πουλί που τρώει ένα ψίχουλο, γιατί η ίδια δεν έχει να δώσει στο παιδί της.

Μας εικονοποιεί τα μαύρα από την πείνα μάτια και τα βαριά τουφέκια που οι Σουλιώτες υπερασπιστές της πόλης δεν μπορούσαν να σηκώσουν από την αδυναμία.

Και μας κάνει να ανατριχιάσουμε με την ιδέα ότι δεν είχε απομείνει ούτε ένας σκύλος για να γαυγίσει:

«Και απάνου, ανάγκη φοβερή! Σκυλί δεν του ‘λυχτάει», γράφει μεταφέροντάς μας την ένταση της ανάγκης.

Οι ομοβροντίες από το πυροβολικό του Κιουταχή επέτειναν την ένταση και την πίεση στους Μεσολογγίτες, που όμως δεν λύγισαν καθόλου.

Και όσο και αν φαντάζει παράδοξο, μας περιγράφει το βομβαρδισμό ποιητικά, τόσο ποιητικά που μας κάνει να ανατριχιάζουμε και να ριγούμε:

«Και εσυνέβηκε αυτές τες ημέρες οπού οι Τούρκοι επολιορκούσαν το Μισολόγγι και συχνά ολημερνίς και καπότε οληνυχτίς έτρεμε η Ζάκυνθο από το κανόνισμα το πολύ».

Και αλλού μας λέει με θαυμασμό: «Ιδού, σεισμός και βροντισμός, κι εβάστουναν ακόμα», παρομοιάζοντας με σεισμό τον καταιγισμό των εχθρικών βολών προς την Ιερή Πόλη, θυμίζοντας στην περιγραφή του το τόσο υποβλητικό Ευαγγέλιο της Μεγάλης Πέμπτης.

Ήταν όμως από την άλλη πλευρά εκείνες οι μέρες, που όπως λέει ο εθνικός μας ποιητής «ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε».

Ήταν εκείνος ο Απρίλης ο δικός μας, ο ελληνικός, ο Απρίλης ο ξανθός του Μίκη Θεοδωράκη, ο Απρίλης των καθαρών ουρανών, των διαυγών νεφών και των μεγάλων αστερισμών,

Και ήταν και εκείνος ο έρωτας των μεσολογγιτών για την πατρίδα τους, για την τιμή τους, για τις αξίες και την ελευθερία, προ πάντων την ελευθερία.

Ήταν μια λέξη μοναχά, ελευθερία μας τραγουδούσε ο πρόωρα χαμένος τροβαδούρος των κοινωνικών αγώνων, ο Μάνος Λοΐζος.

Και για τα ηρωικά και μαρτυρικά χρόνια όπου ακούγονται να ζυγώνουν τα αιματοβαμμένα φτερά της Ελευθερίας, γράφει ο Καζαντζάκης στον Καπετάν Μιχάλη.

Αυτά τα φτερά ζύγωσαν και άνοιξαν πάνω από το Μεσολόγγι και σήμερα είναι ελεύθερο όπως και το ελληνικό κράτος, χάρη στους μεγάλους αγώνες όλων αυτών που πίστεψαν πάνω από όλα στη Νίκη.

Που πίστεψαν στους μεγάλους σκοπούς και στους ωραίους αγώνες.

Η πατρίδα αυτή, είναι η μικρή, η μεγάλη θα λέγαμε παραφράζοντας τον Ελύτη.

Η Πατρίδα αυτή είναι αυτή που αναγνωρίζουμε από την όψη που με βιά μετράει τη γη.

Μετράει τη γη, αλλά μετράει και τη θάλασσα και όπως έχει από την αρχαιότητα αναδειχθεί, μέγα το της θαλάσσης κράτος.

Γιατί μέσα από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου – τη θάλασσα εκείνη τη μικρή και την ήσυχη, τη θάλασσα εκείνη τη πλατιά τη μεγάλη, σύμφωνα με τον Μεσολογγίτη Κωστή Παλαμά- αναδεικνύεται και μία ακόμη ιδιαίτερα σημαντική ιστορική πτυχή της πολιορκίας του Μεσολογγίου.

Είναι η ενότητα του μεγάλου αγώνα.

Ο Ανδρέας Μιαούλης, ο Υδραίος ναύαρχος που διασπούσε την πολιορκία και εφοδίαζε με τρόφιμα και πυρομαχικά τους ελεύθερους πολιορκημένους σηματοδοτεί ακριβώς την κορυφαία στιγμή της εθνικής προσπάθειας.

Το ίδιο και ο Καραϊσκάκης με τους πολεμιστές του που είχε ξεκινήσει τον πόλεμο φθοράς στα νώτα των πολιορκητών πολλούς μήνες νωρίτερα:

Οι Μεσολογγίτες ήξεραν πως δεν ήταν μόνοι τους.

Παρά τη συντριπτική υπεροχή των εχθρικών στρατευμάτων και του εχθρικού στόλου που είχαν δημιουργήσει μια στρατηγικά περίκλειστη περιοχή, μικρές ή μεγαλύτερες ανάσες ζωής δινόντουσαν από όσους μπορούσαν στους γενναίους κατοίκους της πόλης.

Μια τέτοια ανάσα ήταν και οι δυνάμεις των Σουλιωτών που είχαν καταφτάσει από τον Αύγουστο για να συνδράμουν τους υπερασπιστές της πόλης που ήδη είχαν αρχίσει να γίνονται απελπιστικά λίγοι.

Και οι τρεις φάσεις της πολιορκίας, με αποκορύφωμα φυσικά την τελευταία, την ύστερη, χαρακτηρίστηκαν από την μνημειώδη γενναιότητα των υπερασπιστών της πόλης.

Και η πρώτη, το καλοκαίρι του 1825, όταν ακόμη δεν είχε επιτευχθεί ο ναυτικός αποκλεισμός και οι πολιορκημένοι άλλαζαν ρόλο, μετατρέπονταν συχνά σε επιτιθέμενους και προξενούσαν μεγάλες απώλειες στους επιτιθέμενους που μετατρέπονταν σε αμυνόμενους.

Και η δεύτερη, όταν στα τέλη του 1825 ο αποκλεισμός έγινε πιο έντονος και το πυροβολικό του Ιμπραήμ έριχνε στην πόλη δύο χιλιάδες οβίδες το εικοσιτετράωρο.

Και φυσικά και η τρίτη και τελευταία, που έμελλε να γραφτεί με χρυσά γράμματα στην ιστορία του έθνους αλλά και να γίνει σημείο αναφοράς στην παγκόσμια ιστορία.

Πολίτες του Μεσολογγίου,

η σημασία της Εξόδου εκείνης, της μεγάλης Εξόδου, ήταν και είναι κάτι παραπάνω από σπουδαία.

Ήταν σπουδαία γιατί αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για την ελληνική υπόθεση και λειτούργησε σαν θρυαλλίδα που ενεργοποίησε διεθνώς τις δυνάμεις εκείνες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην τελική λύση του ελληνικού ζητήματος.

Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, που θα είναι για πάντα ελεύθεροι και που υπήρξαν για λίγο πολιορκημένοι, έδωσαν με τη στάση τους και την απόφασή τους την ώθηση που είχε ανάγκη ο Αγώνας στα κρίσιμα εκείνα χρόνια του κινδύνου.

Από τότε μια αλυσίδα γεγονότων λίγων ετών θα οδηγήσει στο σπάσιμο των αλυσίδων τεσσάρων αιώνων και το ελληνικό κράτος θα αποκτήσει υπόσταση.

Μια υπόσταση που οι χιλιάδες σκοτωμένοι και πυρπολημένοι Μεσολογγίτες δεν θα μπορέσουν να γευτούν, γευόμενοι τις δάφνες της αιώνιας διεθνούς αναγνώρισης και εθνικής δόξας.

Όμως κυρίες και κύριοι, η σημασία της Εξόδου είναι και θα είναι πάντα βαρύνουσα.

Βαρύνουσα για τον Ελληνισμό, βαρύνουσα για την ιστορία μας, βαρύνουσα για την αποτίμηση του παρελθόντος μας, βαρύνουσα για την πορεία μας στο μέλλον.

Το παράδειγμα των ασυμβίβαστων, ανυπόταχτων, αρνούμενων να παραδοθούν Μεσολογγιτών θα είναι πάντα ένας φωτεινός φάρος που θα φωτίζει ρυθμικά και αιώνια, ακόμη και στις πιο σκοτεινές φάσεις της ιστορίας αυτού του λαού και αυτού του τόπου.

Είναι για μας, τα εγγόνια των εγγονών τους, κληρονομιά τιμής που δεν μπορούμε να αρνηθούμε.

Είναι για τα παιδιά μας, και τα παιδιά των παιδιών τους, κληροδοσία περηφάνιας που δεν μπορούν να λησμονήσουν.

Κυρίες και κύριοι,

Υπάρχουν ιστορικές περίοδοι που φέρουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Είναι σκοτεινές, για τους δρώντες που βιώνουν και δημιουργούν τα γεγονότα, μα είναι λαμπρές για αυτούς που αποτιμούν τη δράση μετά από χρόνια.

Όμως παρά το ότι τα χρόνια των περιόδων εκείνων είναι σκοτεινά, οι ήρωες των περιόδων εκείνων, οι κύριοι πρωταγωνιστές, τους δίνουν μια φωτεινότητα διαφορετική.

Μια φωτεινότητα που προέρχεται από ένα φως ιστορικό, ηρωικό, άσβεστο, αμόλυντο, ανεξίτηλο, φως ιλαρό και καθαρό, ορατό και διεισδυτικό στις ιστορικές ρωγμές και στους αιώνες των αιώνων.

Τέτοιοι φυσικά ήρωες ήταν και οι αγωνιστές του ’21.

Πόσω δε μάλλον, οι ήρωες που μετέτρεψαν την πόλη του Μεσολογγίου σε Ιερή Πόλη.

«Ξεχνούν πως η ψυχή του ανθρώπου γίνεται παντοδύναμη όταν συνεπαρθεί από μια μεγάλη ιδέα. Τρομάζεις όταν, ύστερα από πικρές δοκιμασίες, καταλάβεις πως μέσα μας υπάρχει μια δύναμη που μπορεί να ξεπεράσει τη δύναμη του ανθρώπου.

Καλά πια καταλαβαίνεις πως αυτή είναι η αξία του ανθρώπου: να ζητάει και να ξέρει πως ζητάει το αδύνατο.

Και να’ ναι σίγουρος πως θα το φτάσει γιατί ξέρει πως αν δεν λιποψυχήσει, αν δεν ακούσει τι του κανοναρχάει η λογική, μα κρατάει με τα δόντια την ψυχή του κι εξακολουθεί με πίστη, με πείσμα να κυνηγάει το αδύνατο, τότε γίνεται το θάμα που ο κοινός αφτέρουγος νους δεν θα μπορούσε να το πιστέψει: Το αδύνατο γίνεται δυνατό».

Αυτά γράφει ο Καζαντζάκης στον Καπετάν Μιχάλη, αυτές τις παντοδύναμες ψυχές αναγνωρίσαμε στους ήρωες της Εξόδου.

Πολίτες της Ιεράς Πόλης του Μεσολογγίου,

Φέρετε ένα ιστορικό φορτίο εθνικής σημασίας, παγκόσμιου βεληνεκούς και ύψιστης υπερηφάνειας.

Είστε κι εσείς Μεσολογγίτες, και σε εσάς πάντα θα βλέπουμε με σεβασμό την απήχηση των μεγάλων εκείνων γεγονότων του 1825 και 1826.

Αν και ο χρόνος της ιστορίας του πάγωσε στο σημείο εκείνο, ο Μεσολόγγι δεν σταμάτησε εκεί.

Συνέχισε την πορεία του στο πέρασμα των χρόνων και των δύο αυτών αιώνων, και σήμερα παραμένει μια σπουδαία πόλη.

Η πόλη που έδωσε στο ελληνικό κράτος πέντε Πρωθυπουργούς, η πόλη του Κωστή Παλαμά, και τόσων άλλων ακόμη πνευματικών ανθρώπων, είναι σήμερα ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού και δημιουργίας.

Ξέρουμε καλά όμως, ότι το ελληνικό κράτος δεν έδωσε στο Μεσολόγγι αυτά που του αξίζουν. Είναι γεγονός ότι η Ελληνική πολιτεία δεν έδωσε την προσοχή που έπρεπε, όχι μόνο στο Μεσολόγγι, αλλά σε όλη την Αιτωλοακαρνανία και θα έλεγα συνολικά σε όλη τη δυτική Ελλάδα. Κατάγομαι από τη γειτονική Άρτα και γνωρίζω πολύ καλά ότι η δυτική Ελλάδα υπήρξε επί σειρά ετών παραμελημένη από το επίσημο κράτος. Αυτό αλλάζει. Η ολοκλήρωση των οδικών αξόνων Κορίνθου – Πατρών και της Ιονίας οδού αποτελούν μόνο το πρώτο βήμα, σε μία σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων που θα αλλάξουν συνολικά την εικόνα της περιοχής.

Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν, γιατί πολλά είναι αυτά που αξίζει να γίνουν.

Πιστεύουμε σε εσάς, πιστεύουμε στην πόλη σας, πιστεύουμε στην δύναμή σας.

Το Μεσολόγγι μπορεί να φτάσει ακόμη πιο ψηλά, σε μια χώρα που μπορεί να γίνει πολύ καλύτερη, απελευθερωμένη από τα σύγχρονα δεσμά.

Και σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω την αταλάντευτη βούληση του Π/Θ και συνολικά της κυβέρνησης, για τη δημιουργία μιας νέας Ελλάδας. Απαλλαγμένης από τις παθογένειες και  τα λάθη του παρελθόντος. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα συγκρουστούμε με όλες εκείνες τις δυνάμεις που οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική κρίση και στα πρόθυρα της κοινωνικής διάλυσης.

Όλοι μαζί, με ενότητα, αλληλεγγύη, πίστη και υψηλό φρόνημα θα βγάλουμε τη χώρα από τη κρίση, με τη κοινωνία όρθια.

Θα επανέλθει ξανά το χαμόγελο στους πολίτες αυτής της χώρας και ιδίως στους νέους ανθρώπους που εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα στα χρόνια της κρίσης.

Σε ένα κράτος δικαίου, ανάπτυξης, κοινωνικής δικαιοσύνης.

Αυτό είναι το δικό μας όραμα σήμερα, μια χώρα ελευθερίας και ευημερίας.

Αυτό είναι ταυτόχρονα το ιστορικό μας χρέος, για να αναπαυθούν εν ειρήνη οι πρόγονοί μας.

Και αν τολμούσαμε να απευθυνθούμε στους ηρωικούς εκείνους κατοίκους, θα τους λέγαμε:

Ήρωες του Μεσολογγίου,

Ιεροί κάτοικοι της Ιερής πόλης,

γυναίκες, άνδρες,

γενναίοι πολεμιστές,

παιδιά της Εξόδου,

με τα σκελετωμένα κορμιά και τα μαυρισμένα μάτια,

Να είστε ήσυχοι και να αναπαύεσθε εν ειρήνη γιατί οι νέες γενιές αυτής της παλιάς πόλης, όπως θα έλεγε ο Σοφοκλής, δεν ξεχνούν.

Θυμούνται, τιμούν, εμπνέονται, παραδειγματίζονται από τον Αγώνα, την περηφάνια και τη θυσία σας.

Να είστε ήσυχοι γιατί οι νέες γενιές αυτής της παλιάς πατρίδας κρατούν σήμερα βάγια, θα θρηνήσουν σε λίγες μέρες τον Επιτάφιο, μα πάντα θα έχουν στο νου πως όπου να 'ναι θα σημάνουν οι καμπάνες της Ανάστασης.