Όλγα Γεροβασίλη: Άμεση εξοικονόμηση 800 εκατ. ευρώ από την πάταξη της γραφειοκρατίας

Η κυβέρνηση πήρε την πολιτική απόφαση να θέσει ένα τέλος στο άναρχο, αναξιοκρατικό και γραφειοκρατικό τοπίο του δημόσιου τομέα

   «Η μείωση της γραφειοκρατίας που φέρνει το νομοσχέδιο για την κινητικότητα στον δημόσιο τομέα δεν είναι απλώς ένα πρακτικό μέτρο που διευκολύνει τις διαδικασίες. Σημαίνει ταυτόχρονα μεγάλη μείωση του κόστους λειτουργίας του Δημοσίου. Μέσα από την πάταξη της γραφειοκρατίας το Δημόσιο μπορεί άμεσα να εξοικονομήσει για τα έτη 2017-2018 έως και 800 εκατ. ευρώ» ανέφερε, μεταξύ άλλων, η Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Όλγα Γεροβασίλη, κατά τη συζήτηση του ν/σ στην Ολομέλεια της Βουλής.
   Με το σχέδιο Νόμου για το «Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας» προσθέτουμε έναν ακόμη κρίκο στη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, ο οποίος όπως φάνηκε από τη συζήτηση στις επιτροπές αποτελεί τον «μεγάλο ασθενή».
   Όλοι γνωρίζουν πως, εδώ και δεκαετίες, διαμορφώθηκε μία γραφειοκρατική, αντιπαραγωγική και επιζήμια αντίληψη για τον δημόσιο τομέα σε σχέση με την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.
   Αποσπασματικές παρεμβάσεις, αναξιοκρατία, μικροπολιτική χρήση και ιδιοκτησιακή αντίληψη ήταν τα χαρακτηριστικά του δημόσιου τομέα που παραλάβαμε.
   Η κυβέρνηση πήρε την πολιτική απόφαση να θέσει ένα τέλος σε αυτό το άναρχο, αναξιοκρατικό και γραφειοκρατικό τοπίο. Στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης είναι η οικονομική, παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας, που όμως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης.
   Διαφάνεια, ισότητα, αξιοκρατία είναι οι βασικές αρχές που διέπουν το «Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας».
   Χαρακτηριστικά της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας είναι ο εθελούσιος χαρακτήρας, η υποχρέωση δημοσιοποίησης κενών θέσεων μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, οι κοινοί κανόνες, η συγκριτική αξιολόγηση των υποψηφίων, η εμπιστοσύνη στους δημόσιους λειτουργούς. Όπου υπάρχουν κενές θέσεις, εφόσον το επιλέγει ο υπάλληλος, μέσα σε τρεις μήνες ολοκληρώνεται η μετακίνησή του, με μία υπογραφή από τον φορέα υποδοχής.
   Η υποχρεωτική κινητικότητα είναι αποδεδειγμένα δυσλειτουργική, καθώς με αυτόν τον τρόπο ανθίζει το πελατειακό κράτος και γεμίζουν τα υπουργικά γραφεία με αιτήματα εξαιρέσεων. Απέναντι στον αυταρχισμό της υποχρεωτικής κινητικότητας, εμείς λέμε εθελοντική μετάταξη όπου υπάρχει κενή οργανική θέση.
   Η απάντηση στην κριτική ότι δεν ζητείται η σύμφωνη γνώμη, αλλά η απλή γνώμη στην περίπτωση των δημάρχων, είναι πως διασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση στο σύστημα κινητικότητας τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους φορείς. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μετακινούνται υπάλληλοι μόνο από την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και προς την τοπική αυτοδιοίκηση.
   Επιπλέον, η μείωση της γραφειοκρατίας που φέρνει το νομοσχέδιο δεν είναι απλώς ένα πρακτικό μέτρο που διευκολύνει τις διαδικασίες. Σημαίνει ταυτόχρονα μεγάλη μείωση του κόστους λειτουργίας του Δημοσίου. Μέσα από την πάταξη της γραφειοκρατίας το Δημόσιο μπορεί άμεσα να εξοικονομήσει για τα έτη 2017-2018 έως και 800 εκατ. ευρώ.
   Το νομοσχέδιο για την κινητικότητα έχει αναμφισβήτητα και έντονη κοινωνική διάσταση. Εξυπηρετούνται οι ανάγκες για οικογενειακή επανένωση. Εναρμονίζουμε τις ανάγκες των φορέων με τις επιθυμίες των εργαζομένων. Αποκαθίσταται μια διαχρονική ανισότητα εις βάρος των Ατόμων με Αναπηρία, που υπολογίζονται στο 10% του συνολικού πληθυσμού και τα οποία μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από το ΑΣΕΠ.
   Η μεταρρύθμιση που στοχεύουμε να επιτύχουμε είναι και ευρεία και σύνθετη. Η βασική κριτική από την αντιπολίτευση εστίασε κυρίως στο γεγονός πως δεν θα καταφέρουμε να φέρουμε εις πέρας μια τέτοια αλλαγή. Για εμάς η κριτική αυτή αποτελεί μια αφορμή για να επιβεβαιώσουμε το γεγονός πως η μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί.
   Θα φτιάξουμε μια σοβαρή, αποτελεσματική, γρήγορη και λειτουργική δημόσια διοίκηση που θα στέκεται δίπλα και όχι απέναντι στον πολίτη.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Όλοι συμφωνούμε, όπως φάνηκε από τη συζήτηση που έγινε στις επιτροπές και από τις απόψεις που κατατέθηκαν και από τους φορείς πως ο δημόσιος τομέας αποτελεί τον «μεγάλο ασθενή».

Όλοι μας γνωρίζουμε ότι εδώ και δεκαετίες διαμορφώθηκε μια γραφειοκρατική, αντιπαραγωγική και ταυτόχρονα επιζήμια αντίληψη για τον δημόσιο τομέα σε σχέση με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

Οι δυσλειτουργίες του δημοσίου διογκώνονταν –κατά καιρούς– με αποσπασματικές παρεμβάσεις, με αναξιοκρατία, με μικροπολιτική χρήση, με ιδιοκτησιακή αντίληψη.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί σιγά σιγά μια ιδιότυπη ανισοτιμία στην παροχή των υπηρεσιών του.

Αυτός είναι ο δημόσιος τομέας που παραλάβαμε.

Ένας δημόσιος τομέας εχθρικός στους πολίτες αλλά και στους ίδιους τους εργαζομένους.

Η κυβέρνηση πήρε την πολιτική απόφαση να θέσει ένα τέλος σε αυτό το άναρχο, αναξιοκρατικό και γραφειοκρατικό τοπίο.

Και αυτό το κάνουμε γιατί στρατηγικός στόχος μας είναι η οικονομική, παραγωγική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας.

Χωρίς μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης δεν μπορεί να υπάρξει και δεν θα υπάρξει ανασυγκρότηση της χώρας.

Δεν θα βγούμε από την κρίση εάν δεν βγούμε από τις επιμέρους κρίσεις που έχουν δημιουργηθεί.

Οι οποίες φυσικά δεν ήταν νομοτελειακά προδιαγεγραμμένες αλλά καθορίστηκαν από συγκεκριμένες πολιτικές.

Η κυβέρνηση πήρε μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Σχεδιάσαμε έναν οδικό χάρτη στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός αποτελεσματικού δημόσιου τομέα.

Θα αναφερθώ επιγραμματικά στον νόμο 4369/2016 στον οποίο στον οποίο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, το Εθνικό Μητρώο Επιτελικών Στελεχών, ένα νέο σύστημα αξιολόγησης των υπαλλήλων και επιλογής προϊσταμένων.   

Σήμερα προσθέτουμε έναν ακόμη κρίκο στην μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα,  το σχέδιο νόμου για το «Ενιαίο σύστημα κινητικότητας στη δημόσια διοίκηση».

Οι βασικές αρχές που διέπουν το Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας είναι οι αρχές της διαφάνειας, της  ισότητας, της αξιοκρατίας και της δημοσιότητας.

Οι αρχές αυτές δεν είναι αόριστες εξαγγελίες, αλλά εξιδικεύονται με συγκεκριμένο τρόπο  στα χαρακτηριστικά του ενιαίου συστήματος κινητικότητας

Πρώτο χαρακτηριστικό είναι  ο αμιγώς εθελούσιος χαρακτήρας της κινητικότητας.

Κάθε υπάλληλος έχει δικαίωμα συμμετοχής στο ΕΣΚ.

Μοναδική προϋπόθεση: η  κάλυψη των θέσεων του κλάδου του στην υπηρεσία που υπηρετεί σε ποσοστό τουλάχιστον 50% και 65% για μικρούς δήμους.

Στο σημείο αυτό ακούσαμε τις προηγούμενες μέρες μια κριτική από δύο διαφορετικές θέσεις.

Ο πρώτος αντίλογος είναι ότι νοθεύεται ο Εθελούσιος χαρακτήρας της κινητικότητας με την πρόβλεψη υποχρεωτικής ενδουπουργικής κινητικότητας.

Δηλαδή ότι ανοίγουμε δήθεν τον δρόμο για υποχρεωτικές αποσπάσεις.

Κάτι που είναι εντελώς ανυπόστατο.                                                     

Η διαδικασία της υποχρεωτικής απόσπασης ήταν κάτι το οποίο υπήρχε ήδη στον υπαλληλικό κώδικα και μάλιστα με μεγαλύτερη διάρκεια και γενικότερη εφαρμογή.

Όσοι μας ασκούν αυτή την κριτική ξεχνούν πως η χρονική διάρκεια από 2 χρόνια περιορίζεται σε 1 χρόνο για μετακίνηση εντός του ίδιου νομού και στο εξάμηνο για μετακίνηση εκτός νομού.

Επίσης προϋπόθεση για την απόφαση απόσπασης είναι η σύμφωνη γνώμη του υπηρεσιακού συμβουλίου οπότε δεν τίθεται θέμα αυθαιρεσίας της διοίκησης.

Ο άλλος αντίλογος –που μάλιστα αγγίζει τον πυρήνα του συστήματος- είναι ότι η έλλειψη υποχρεωτικότητας στην κινητικότητα, συνεπάγεται και την αναποτελεσματικότητα της. 

Εμείς λέμε εθελοντική μετάταξη όπου υπάρχει κενή οργανική θέση.

Ακούσαμε όμως, -όχι καθαρά βέβαια- από εισηγητές των κομμάτων της αντιπολίτευσης να μιλάνε για υποχρεωτική μετάταξη.

Εδώ η διαφορά μας δεν είναι απλώς ιδεολογική απέναντι στον αυταρχισμό της υποχρεωτικής κινητικότητας.

Είναι και πρακτική.

Αφού η υποχρεωτική κινητικότητα είναι αποδεδειγμένα δυσλειτουργική.

Με τον τρόπο αυτό ανθίζει το πελατειακό κράτος, και γεμίζουν τα υπουργικά γραφεία με αιτήματα εξαιρέσεων.

Η ίδια η «υποχρεωτικότητα» που εσείς ευαγγελίζεστε θα παρακαμφθεί δια της πλαγίας οδού.

Τι είχες Γιάννη μου; Τι είχα πάντα.

Δεύτερο χαρακτηριστικό αποτελεί  η υποχρέωση δημοσιοποίησης των κενών θέσεων μέσω της ανάρτησής τους σε διαδικτυακή πλατφόρμα του Υπουργείου Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Δηλαδή, η όλη διαδικασία θα γίνεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία οι δημόσιοι φορείς θα δηλώνουν τις κενές θέσεις.

Στη συνέχεια, κάθε υπάλληλος, με βάση τα προσόντα του, θα υποβάλει αίτηση για την αντίστοιχη θέση. 

Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνονται συνθήκες ισότιμης πρόσβασης όλων των υπαλλήλων.

Επειδή ακούστηκαν κάποιες κριτικές κατά τη διαδικασία του διαλόγου, να διευκρινίσω εδώ πως στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 του νομοσχεδίου αναφέρεται πως προϋπόθεση συμμετοχής της υπηρεσίας είναι και η καταχώρηση των στοιχείων εκ μέρους των φορέων στο ψηφιακό οργανόγραμμα.

Τρίτον: Η ολοκλήρωση των διαδικασιών μετάταξης ή απόσπασης είναι χρονικά καθορισμένη και δεσμευτική.

Χρειάζεται πια μία μόνο υπογραφή από τον φορέα υποδοχής χωρίς να χρειάζεται να συνυπογράψει ο φορέας προέλευσης του υπαλλήλου.

Όπως γνωρίζετε υπάρχει η κριτική ότι δεν ζητείται η σύμφωνη γνώμη, αλλά η απλή γνώμη στην περίπτωση των δημάρχων.

Η απάντηση στην κριτική είναι ότι διασφαλίζεται έτσι η  ισότιμη πρόσβαση στο σύστημα κινητικότητας τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους φορείς.

Το οποίο σημαίνει ότι δεν θα μετακινούνται υπάλληλοι μόνο από την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και προς την τοπική αυτοδιοίκηση.

Το σύστημα άλλωστε βοηθάει στο να γίνουν στοχευμένες προσλήψεις αντιμετωπίζοντας τα κενά.

Άλλο ένα σημαντικό στοιχείο του νομοσχεδίου είναι το γεγονός πως για πρώτη φορά η υπηρεσίας υποδοχής είναι υποχρεωμένη όχι μόνο να αιτιολογεί την επιλογή της, αλλά και να περιλαμβάνει συγκριτική αξιολόγηση των υποψηφίων.

Με την ρύθμιση αυτή διασφαλίζεται πως η κρίση της επιτροπής θα είναι αντικειμενική και πλήρως αιτιολογημένη.

Σε τρεις μήνες από την υποβολή αίτησης η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί.

Οι δεκάδες υπογραφές που απαιτούνταν για την απλή μετακίνηση ενός υπαλλήλου από τη μία Υπηρεσία στην άλλη καταργούνται.

Το πεπαλαιωμένο, χρονοβόρο, ανορθολογικό και πελατειακό σύστημα των μετατάξεων του παρελθόντος τελειώνει εδώ.

Η μείωση της γραφειοκρατίας που φέρνει το νομοσχέδιο δεν είναι απλώς ένα πρακτικό μέτρο που διευκολύνει τις διαδικασίες.

Σημαίνει ταυτόχρονα μεγάλη μείωση του κόστους λειτουργίας του δημοσίου.

Μέσα από την πάταξη της γραφειοκρατίας το δημόσιο μπορεί άμεσα να εξοικονομήσει για τα έτη 2017-2018 έως και 800 εκατομμύρια ευρώ.

Αυτή είναι η δημοσιονομική πτυχή της πάταξης της γραφειοκρατίας.

Τέταρτον: Θεσμοθετούνται κοινοί κανόνες που περιγράφουν τους όρους, τις προϋποθέσεις και τις απαιτούμενες διαδικασίες. 

Βάζουμε τέλος  στο πλήθος των ειδικών διατάξεων και εξαιρέσεων που ισχύουν σήμερα.

Η διαφάνεια είναι  θεμελιακό κοινωνικό χαρακτηριστικό του νόμου αυτού.

Κεντρικό ρόλο στο συντονισμό και την εφαρμογή του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας έχει η επταμελής Κεντρική Υπηρεσία Κινητικότητας στο Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης.

Εδώ να ξεκαθαρίσουμε πως η υπηρεσία δεν έχει αποφασιστικό ρόλο αλλά εποπτικό.

 Η υπηρεσία αποτελείται αφενός από πρόσωπα που παρέχουν αυξημένες εγγυήσεις αντικειμενικότητας (π.χ. εκπρόσωποι ΑΣΕΠ, Νομικός Σύμβουλος ΝΣΚ).

Αφετέρου από υπηρεσιακούς παράγοντες που είναι αρμόδιοι για θέματα διαχείρισης προσωπικού (π.χ. Διοικητικοί Γραμματείς Υπουργείου, Προϊστάμενοι Γενικών Διευθύνσεων Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης).

Δηλαδή από διοικητικά και όχι πολιτικά πρόσωπα όπως ακούσαμε κατά τη διάρκεια του διαλόγου.

Φαίνεται κυρίες και κύριοι της αντιπολίτευσης πως δεν έχετε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στους δημοσίους λειτουργούς.

Κυρίες και κύριοι,

Το νομοσχέδιο έχει αναμφισβήτητα και έντονη κοινωνική διάσταση.

Για πρώτη φορά εισάγεται γενικό δικαίωμα απόσπασης για συνυπηρέτηση με σύζυγο δημόσιο υπάλληλο στην περιοχή που υπηρετεί ένας εξ αυτών αλλά και δικαίωμα αμοιβαίας μετάταξης.

Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται οι ανάγκες για οικογενειακή επανένωση.

Οι εργαζόμενοι μπορούν να μετακινούνται με βάση τις ανάγκες τους, να διεκδικούν την επαγγελματική τους εξέλιξη και να οργανώνουν όσο το δυνατόν καλύτερα τη ζωή τους μέσα στην δύσκολη εποχή της κρίσης.

Με τον τρόπο αυτό εναρμονίζουμε τις ανάγκες των φορέων με τις επιθυμίες των εργαζομένων.

Στα πλαίσια των κοινωνικών αυτών ρυθμίσεων του νομοσχεδίου η διεύρυνση του πεδίου των προστατευόμενων κατηγοριών στις διαδικασίες πρόσληψης αποτελεί μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση.

Με τον τρόπο αυτό αποκαθίσταται μια διαχρονική ανισότητα εις βάρος των Ατόμων με Αναπηρία τα οποία μέχρι σήμερα εξαιρούνταν από το ΑΣΕΠ.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι το ποσοστό των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας υπολογίζεται στο 10% του συνολικού πληθυσμού.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν όλοι πόσο σημαντική είναι αυτή η ρύθμιση.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η μεταρρύθμιση που στοχεύουμε να επιτύχουμε είναι μεγάλη και σύνθετη.

Η βασική κριτική από την αντιπολίτευση εστίασε κυρίως στο γεγονός πως δεν θα καταφέρουμε να φέρουμε σε πέρας μια τέτοια αλλαγή.

Κάποιος θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αυτή την κριτική καχύποπτη.

Εγώ θα πω πως αυτή η κριτική για εμάς αποτελεί απλά μια αφορμή για να επιβεβαιώσουμε το γεγονός πως η μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί.

Είναι το μεγάλο μας στοίχημα και θα το κερδίσουμε.

Θα φτιάξουμε μια σοβαρή, αποτελεσματική, γρήγορη και λειτουργική δημόσια διοίκηση που θα στέκεται δίπλα και όχι απέναντι απ’ τον πολίτη.

Θωρακίζοντας παράλληλα της εργασιακές συνθήκες και λειτουργίες που απελευθερώνουν το πλούσιο και έμπειρο επιστημονικό δυναμικό του.

Αποκαθιστώντας τον ρόλο του δημοσίου λειτουργού ως παραγωγική μονάδα και όχι ως γραφειοκρατικό εμπόδιο.

Ώστε ο πολίτης να νοιώθει αξιοπρέπεια όταν συναλλάσσεται με την δημόσια διοίκηση.

Αυτός θα έπρεπε να είναι ένας στόχος που μας ενώνει όλες και όλους.

Σας καλώ λοιπόν να υπερψηφίσετε αυτό το νομοσχέδιο.